معنای تغییر رفتار آمریکا با ایران این است که جمهوری اسلامی از مواضع خود کوتاه آمده؟

آخرین به روز رسانی: 08/02/1404

خواندن این مطلب 3 دقیقه زمان میبرد

معنای تغییر رفتار آمریکا با ایران این است که جمهوری اسلامی از مواضع خود کوتاه آمده؟

به گزارش cmsd روزنامه همشهری نوشت:

ترامپ برخلاف خواست اولیه اش سیاق گفت وگو را به شیوه غیرمستقیم پذیرفته به درخواست ایران از رفیق راهبردی خود برای وساطت دست کشیده استانداردهای ایران برای عدم فعالیت رسانه ای حین مذاکره را رعایت می کند ادبیات و مناسبات برابر را مراعات می کند مفاد گفت وگوها هیچ مدخلیتی به موضوعات موشکی و منطقه ای ندارد و … . این رفتارسنجی و مقایسه آن با فصول قبلی مذاکرات حکایت از وضعیتی دارد که آمریکای ترامپ را راغب به حصول یک توافق فوری ولو با قبول پیش شرط ها و خط قرمزهای ایران به چشم می آورد.

طبیعی است با پرسشی مواجه باشیم که آیا این تغییر رفتار واقعی است و حاکی از تغییر رویه در مناسبات آمریکا با جمهوری اسلامی است؟ اگر چنین باشد ضروری است تا عاقله انقلابی در رویکردهای بدبینانه و مأیوسانه نسبت به رفع خصومت ها از طریق گفت وگو تجدیدنظر داشته باشد و پیش بینی های خود منبعث از تجربیات گذشته را رها کند و مبتنی بر واقعیات امروز از دست رفتن این فرصت تاریخی را تماشاگر نباشد. برای راستی آزمایی این تغییر مناسب است تا سناریوهای احتمالی که برای فهم اراده آمریکا وجود دارد مرور شود.

سناریوی اول؛ امتیاز در رقابت داخلی: ترامپ پس از ناکامی های متوالی در تحقق وعده هایش به لحاظ داخلی در وضعیتی است که شدیداً به دستاوردی نیاز دارد تا پیش از انتخابات کنگره در برابر جریان رسمی قدرت و لایه عمیق حکمرانی آمریکایی دست برتری داشته باشد لذا تمام ملاحظات گذشته و پروتکل های تعاملی خود با ایران را رها کرده و صرفا برای حصول یک پیروزی سیاسی تلاش می کند. بر این اساس تغییر رفتار آمریکا موضعی بوده و در پی توافق احتمالی خبری از گشایش های اقتصادی برای ایران نخواهد بود.

سناریوی دوم؛ دست خالی ترامپ: هژمونی منطقه ای آمریکا در دوره جدید افول محسوسی داشته است و تعمیق اختلافات با اتحادیه اروپا و تمایل کشورهای حاشیه خلیج فارس به حصول توافق موجب شده است تیم ترامپ برگ های زیادی برای فشار و بازی در برابر ایران در اختیار نداشته باشد. تحریم ها کارکرد سابق خود را از دست داده و برخلاف همه فشارها و تنبیه ها در ماه های اخیر عدد فروش نفت ایران تغییر محسوسی پیدا نکرده است. همه این شرایط موجب شده است تا آمریکا در موقعیتی نباشد که بتواند از موضع استیلا وارد مذاکرات شود و لذا حاضر است ضمن جدی گرفتن روند توافق در برابر شروط ایران متواضع باشد.

سناریوی سوم؛ خروج ایران از اولویت: مسئله اصلی ترامپ احیای قطبیت آمریکا در جهان جبران کسری تجاری و منازعه خشن اقتصادی تکنولوژیک و ژئوپلیتیک با چین است و به همین جهت او به دنبال آرام کردن وضعیت تنش در خاورمیانه است تا با تجمیع ظرفیت های خود بر نزاع اصلی متمرکز شود. ایران در دوره کنونی آمریکا از اولویت سیاسی برخوردار نیست. همه تنش های سابق مابین ایران و آمریکا به صورت حل نشده صرفا برای مدتی فریز خواهد شد.

سناریوی چهارم؛ ضلع سوم آشوب: آمریکا در حال نقش بازی کردن برای راغب کردن ایران به مذاکره شرطی سازی ادراک عمومی ایجاد تلاطم کاهشی در بازار ایران و سپس ایجاد تنش در روند نهایی توافق و متهم سازی نظام برای جلوگیری از حصول توافق است که زمینه اول برای آشوب داخلی را فراهم کند و در کنار دو ضلع دیگر یعنی نارضایتی های عمومی و حمله محدود نظامی و اقدام تروریستی اسرائیل بتواند پروژه به هم ریختگی و ثبات سیاسی جمهوری اسلامی را وارد مرحله بحرانی کند؛ لذا رفتارهای متفاوت این روزهای دیپلمات های آمریکایی فریبی برای برساخت امید در مردان جمهوری اسلامی و ترغیب آنان به نادیده گرفتن کارشکنی های سابق است.

سناریوی پنجم؛ مدیریت رفتار ایران: طوفان الاقصی و حوادث متعاقب آن دینامیک منطقه ای ایران را به سختی به چشم آورد. نفوذ چندجانبه در کنار برون داد نظامی گسترده وضعیت غیرقابل تحملی را برای آمریکا رقم زد. در اوضاع کنونی تقابل سخت و مستقیم با تهران منجر به افزایش وفاق داخلی و برهم زدن طراحی ها برای بحران های درونی ایران می شود لذا در این شرایط آمریکا به دنبال مهار ایران و مدیریت رفتار آن از طریق کشاندن او به زمین تعامل با خودش و گره زدن اراده ایرانیان به سرنوشت توافقاتی باشد که قرار است متنی هسته ای اما فرامتنی منطقه ای و امنیتی – نظامی داشته باشد.

مرور زمان از اراده واشنگتن پرده برخواهد داشت اما در شرایطی که نسبت به این انگیزه و اهداف تردیدهای جدی وجود دارد ضرورت و عبرت تاریخی به ما می فهماند که ضمن استفاده از فرصت های احتمالی آمادگی های خود را برای مواجهه با بدبینانه ترین سناریوها در بالاترین سطح مهیا کنیم.

21302