باور‌های اشتباه در مورد نوشیدن آب

آفتاب‌‌نیوز :

آب، مایه‌ی حیات است و شما این را خوب می‌دانید! شما می‌توانید بدون غذا تا مدتی زندگی کنید، اما بدون آب، در کمتر از یک هفته خواهید مُرد. اما هنوز توافقی بر سر این موضوع وجود ندارد که دقیقا چقدر باید آب بنوشید و اینکه آیا سایر نوشیدنی‌های جایگزین مناسبی برای آب هستند یا نه. اگر در هوای گرم، ورزش کنید، آب زیادی از طریق عرق از بدن‌تان دفع شده و کم آبی بدن، یک احتمال بسیار قوی و جدی خواهد بود.

 کم آبی بدن، در ابتدا شما را خسته و بیحال می‌کند و اگر در حال ورزش کردن باشید، عملکردتان افت قابل توجهی خواهد داشت. اما اگر بدون تامین آب بدن، به تمرین و ورزش ادامه دهید، خطر سکته‌ی مغزی یا گرمازدگی خیلی بیشتر می‌شود.

حتی اگر بیرون از خانه و در هوای گرم، فعالیت بدنی چندانی نداشته باشید، باز هم لازم است آبی را که از دست می‌دهید جبران کنید. پس، خیلی مهم است که نسبت به آب رسانی مناسب بدن‌تان و تاثیر آن بر سلامتی، آگاه باشید. در این مطلب نگاهی داریم به برخی از باور‌های غلط در مورد نوشیدن آب و هیدارسیون بدن.

درست یا غلط: شما نمی‌توانید خیلی زیاد آب بنوشید

غلط است! متاسفانه این یکی از باور‌هایی است که در بین مردم رواج زیادی دارد. بودند دوندگان ماراتنی که به خاطر این باور اشتباه، مُردند! نوشیدن مقادیر زیاد آب حین ورزش‌های طولانی مدت می‌تواند سدیم بدن‌تان را بسیار کاهش داده و منجر به کمبود سدیم در سطح بسیار خطرناک شود. به همین دلیل است که حین ورزش‌های طولانی باید نوشیدنی بنوشید که حاوی الکترولیت‌هایی، چون سدیم، پتاسیم و کلرید باشد. این نکته فقط زمانی کاربرد دارد که شما برای مدتی بیشتر از یک ساعت و یا در محیطی بسیار گرم ورزش می‌کنید. در غیر اینصورت، آب هم می‌تواند یک نوشیدنی قابل قبول باشد.

متاسفانه، علائم افت سدیم، مشابه علائم دهیدراته شدن بدن هستند. به همین علت ورزشکاران، آب بیشتری می‌نوشند که باعث تشدید علائم افت سدیم می‌شود. ولی اگر برای مدتی طولانی فعالیت دارید و مطمئن هستید که فقط به آب بیشتری نیاز دارید، می‌توانید هر چقدر که لازم است آب بنوشید.

درست یا غلط: نوشیدن آب به کاهش وزن کمک می‌کند

تا حدودی درست است! برخی از مطالعات از این ایده پشتیبانی کرده‌اند. مثلا، یک مطالعه‌ی کنترل شده نشان داد افرادی که قبل از غذا، دو لیوان آب نوشیده بودند، ۸۰ کالری کمتر خوردند. ضمنا، این اشخاص، دو و نیم کیلوگرم وزن کم کرده بودند در حالیکه گروه کنترل، هیچ کاهش وزنی نداشتند. آشامیدن آب باعث انبساط معده می‌شود که بازخورد آن برای مغز این است که شما سیر شده‌اید.

نوشیدن آب می‌تواند متابولیسم‌تان را هم تقویت کند. مثلا در مطالعه‌ای معلوم شد نوشیدن نیم لیتر آب سرد، سرعت متابولیسم را تا ۳۰ درصد افزایش می‌دهد. نکته‌ی دیگر هم اینکه نوشیدن آب، زمانی موثرترین است که از آن به عنوان جایگزینی برای نوشیدنی‌های شیرین استفاده کنید.

درست یا غلط: نوشیدنی‌های کافئین دار، بدن را دهیدراته می‌کنند

غلط! تحقیقات نشان داده نوشیدن نوشابه‌های کافئین دار، بدن‌تان را دچار کم آبی نمی‌کند. بر اساس این یافته‌ها، نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین دار، مانند قهوه یا چای، منجر به یک افزایش کلی در سطح مایعات بدن شده که مشابه اثری است که نوشیدنی‌های غیر کافئینی بر بدن دارند. بله درست است، ممکن است با نوشیدن قهوه، ادرارتان بیشتر شود، اما دلیلش تا حدودی این است که مثانه تحریک می‌شود. ضمنا، وقتی که مرتبا قهوه یا چای می‌نوشید و برای‌تان عادت شده است، بدن‌تان نسبت به اثرات ادرارآور کافئین، مقاومت پیدا می‌کند. پس به نوشیدن چای و قهوه‌تان ادامه دهید، تعادل را رعایت کنید و خیال‌تان راحت باشد که کافئین، بدن‌تان را دهیدراته نخواهد کرد.

درست یا غلط: فقط هر وقت تشنه شدید آب بنوشید

تا حدودی درست است! البته این موضوعی بحت برانگیز است. تشنگی، نشانه‌ی ایده آلی برای اینکه بدانید چقدر بدن‌تان هیدارته است نیست. شما معمولا زمانی احساس تشنگی می‌کنید که ۳ تا ۵ درصد دچار کمبود آب شده‌اید. اما هنوز شواهد مستحکمی وجود ندارد که نشان دهد این میزان دهیدراسیون بدن، مضر است. با کم آب شدن بدن، شما دچار احساس ضعف و خستگی و احتمالا یک سردرد خفیف خواهید شد.

جالب است بدانید مطالعه‌ای نشان داده، حتی کم آبی خفیف بدن هم، تغییراتی در عملکرد لایه‌ی درون رگی ایجاد می‌کند که شیوه‌ی واکنش رگ‌های خونی است. این اتفاق می‌تواند مشکلاتی، چون افزایش فشار خون و حتی افزایش ریسک سکته‌ی قلبی یا مغزی را ایجاد کند، البته اگر در حال حاضر بیماری قلبی یا مشکلی از نظر رگ‌های خونی داشته باشید. دلیل دیگری که باید بدن‌تان را هیدارته نگه دارید، کاهش احتمال سنگ کلیه در افرادی است که از این نظر مستعد هستند.

درست یا غلط: شما باید هر روز ۸ لیوان اب بنوشید

غلط است! ممکن است نیاز بدن شما به آب، کمتر یا بیشتر از ۸ لیوان در روز باشد؛ بنابراین فاکتور‌های زیادی در تعیین میزان ابی که باید بنوشید دخیل هستند. اگر سبک زندگی فعالی دارید و یا در شرایط گرم آب و هوایی زندگی می‌کنید، پس آب بیشتری از راه تعریق از دست می‌دهید و نیازتان به آب بیشتر است. عامل دیگر هم تغذیه‌ی شماست. اگر میوه‌ها و سبزی‌های زیادی مصرف می‌کنید، پس مقداری از آب بدن‌تان از راه این غذا‌ها تامین می‌شود، پس ممکن است به نوشیدن آب ِ زیاد، نیازی نداشته باشید.

 باور‌های اشتباه در مورد نوشیدن آب و حفظ آب بدن

دارو‌ها هم می‌توانند بر نیاز بدن به آب اثر بگذارند. دارو‌های مربوط به قلب و فشار خون، تاثیرات ادرارآور داشته و منجر به از دست دادن مایعات بدن می‌شوند، پس اگر این دست دارو‌ها مصرف می‌کنید، نیاز به آب بیشتری دارید. سن و سایز بدن هم فاکتور‌های دیگری هستند که در نیاز بدن به آب دخیلند.

مثلا، افراد سالخورده‌تر، بیشتر مستعد دهیدراته شدن بدن هستند و برای آنها، تشنگی ممکن است علامت کافی دال بر نیاز بدن به آب نباشد؛ بنابراین «یک میزان مشخص» وجود ندارد که بگوید چقدر باید آب بنوشید. به عنوان یک اصل عمومی، اگر به اندازه‌ی کافی آب به بدن‌تان برسانید، ادرارتان باید زرد کمرنگ یا کاه رنگ باشد.

اگر تمایلی به نوشیدن آب ندارید چه بکنید؟

اگر آب خالی و بدون طعم را دوست ندارید، می‌توانید برش‌هایی از میوه‌های مورد علاقه‌تان را در آن بریزید؛ خیار، بری‌ها و یا سبزیجات معطر، افزودنی‌های مناسبی برای طعم‌دار کردن آب هستند، می‌توانید چند ساعت آن را در یخچال بگذارید تا بهتر طعم بگیرد. می‌توانید در قالب‌های یخ‌تان هم از تکه‌های میوه استفاده کنید و بعد از این مکعب‌های یخی که حاوی میوه هستند در آب نوشیدنی تان بریزید، لیوان آب‌تان هم زیباتر و جذاب‌تر خواهد شد!