نوروزی: مهمترین موارد نقض امنیت شغلی و حرفه ای مربوط به رسانه های مستقل است/ رحمانیان: کار رسانه ای در ایران حرکت در یک میدان مین بدون نقشه است

به گزارش خبرگزاری cmsd، کامبیز نوروزی، حقوق دان رسانه در میزگرد «موانع امنیت شغلی روزنامه نگاران و راه های تقویت آن» گفت: بحث امنیت شغلی از موضوعاتی است که در تمام سه دهه اخیر مبتلا به روزنامه نگاری ایران بود و کم و بیش درباره آن بحث شده است.

او به تشریح مفهوم امنیت شغلی پرداخت و گفت: مفهوم امنیت شغلی را ذیل یک عنوان کلی تر «ثبات شغلی» می برم و در ذیل این مفهوم با دو مفهوم دیگر؛ امنیت شغلی و امنیت حرفه ای روبه رو می شویم. امنیت شغلی به روابط بین روزنامه نگار و کارفرما برمی گردد که در این مفهوم ضوابط و قواعد کار مورد بحث است. مثل؛ برخورداری از مزایا، مصونیت از اخراج، مرخصی ها، حقوق پیش بینی شده در قانون کار و… از عمده ترین مسایل مطرح در ذیل عنوان امنیت شغلی است.

روزنامه نگار در هر حوزه ای که کار می کند باید از تعرض مصون باشد

به گزارش شفقنارسانه، نوروزی ادامه داد: در مفهوم امنیت حرفه ای مقصود محفوظ ماندن روزنامه نگار از تعرض به سبب انجام وظیفه حرفه ایست. روزنامه نگار در هر حوزه ای که کار می کند باید از تعرض مصون باشد که معمولاً توسط سازمان های حکومتی رخ می دهد. در این بخش سوژه اصلی رابطه بین روزنامه نگار و حاکمیت است. به عنوان نمونه روزنامه نگار یک عکس، گزارش، یادداشت و … منتشر می کند و به واسطه آن باید پاسخگوی مراجع امنیتی یا قضایی باشد. بنابراین در بحث امنیت حرفه ای مهمترین حقوق اساسی روزنامه نگاری مطرح می شود.

او با تاکید بر اهمیت نوع مالکیت در امنیت حرفه ای گفت: ما به لحاظ مالکیت و نوسان های سازمانی چهار دسته نشریه یا خبرگزاری داریم. دسته اول نشریاتی مثل؛ کیهان و اطلاعات هستند که ثبات اداری دارند، مدیران مسیولشان ثابت هستند و تقریباً در طول دوره ها تغییری در آن ها اتفاق نمی افتد. دسته دوم از رسانه ها رسماً متعلق به سازمان یا وزارتخانه های خاصی هستند. وضعیت آن ها تابع تغییراتی است که در مدیریت بالادستی آن ها ایجاد می شود. مثل روزنامه همشهری. دسته سوم از رسانه ها، متعلق به سازمان خاصی نیستند ولی نزدیک به آن هستند، مثل خبرگزاری آنلاین cmsd، cmsd و روزنامه جوان. دسته چهارم روزنامه ها و خبرگزاری های مستقل بخش خصوصی هستند که متاسفانه الان تعداد آن ها کم شده است. مثل؛ شرق، اعتماد، هم میهن، جهان صنعت، سازندگی و … . هم امنیت شغلی و هم امنیت حرفه ای در این چهار دسته به نحو تبعض آمیز و ناروایی متفاوت است.

این حقوق دان رسانه در بیان وضعیت امنیت حرفه ای و شغلی روزنامه های دسته اول گفت: روزنامه ها و رسانه های دسته اول وضعیت خوبی از لحاظ امنیت شغلی دارند و گزارش قابل اعتنایی از لحاظ کمبود مزد و مزایا نداشتیم. از لحاظ امنیت حرفه ای هم در اینجا خبرنگاران را دارای امنیت کامل می بینیم. در مواردی که از مدیرانش شکایتی شده با تسامح بسیار زیاد در مرجع قضایی برخورد شده است. البته من معتقدم این کار خوبیست ولی کاش با سایر روزنامه ها هم اینگونه با تسامح برخورد می شد.

نوروزی به وضعیت امنیت حرفه ای و شغلی رسانه های دسته دوم و سوم پرداخت و توضیح داد: در دسته دوم رسانه های متعلق به سازمان های عمومی و وزارتخانه ها از لحاظ امنیت شغلی و حرفه ای وضعیت نوسانی دارند و وابسته به متغیر مسیول بالادستی هستند. به عنوان مثال زمان شهرداری آقای کرباسچی، روزنامه همشهری که وابسته به این طیف بود، توقیف را تجربه کرد و روزنامه نگارش هم احضار شد. در دسته سوم رسانه ها که نزدیک به سازمان ها هستند، امنیت شغلی و حرفه ای هر دو مناسب است.

او تاکید کرد: اگر بخواهیم از لحاظ موقعیت سیاسی این سه دسته را تعریف کنیم بیشتر در قالب گفتمان حاکم در بخشی از نظام حرکت می کنند و معمولاً مبلغ سیاست های حاکم هستند.

نقض امنیت شغلی و امنیت حرفه ای در ایران وضعیت دوگانه ای دارد

نوروزی درباره وضعیت امنیت حرفه ای و شغلی رسانه های مستقل گفت: مهمترین موارد نقض امنیت شغلی و امنیت حرفه ای دقیقاً به دسته ای از روزنامه نگار کشور مربوط می شود که مروج روزنامه نگاری حرفه ای مستقل هستند. به عبارتی روزنامه ها و نشریات وابسته به بخش خصوصی که از هیچ نهاد آشکار و پنهانی رانت، بودجه و پول نمی گیرند.

او ادامه داد: نقض امنیت شغلی و امنیت حرفه ای در ایران وضعیت دوگانه ای دارد. هر اندازه رسانه به هسته کانونی قدرت نزدیک تر باشد از امنیت حرفه ای برخوردار است که آقای عباس عبدی برای این نوع رسانه ها صفت بوق به کار می برد. رسانه هایی هم هستند که در داخل نظام حرکت می کنند و نظام حقوقی را رعایت می کنند ولی مایل نیستند که تنها پژواک سیاست های حاکم باشند در خطر توقیف و انواع مخاطرات قانونی و غیر قانونی هستند و در مضیقه بسیار سخت مالی هم قرار دارند.

مهمترین مانع رسانه ها در ایران توقیف است

مهدی رحمانیان، مدیر مسیول روزنامه شرق هم به بیان روایتی از محدودیت ها و موانع بر سر راه روزنامه اش پرداخت و گفت: بیان شرح حال روزنامه شرق به خوبی شما را با موانع و محدودیت های روزنامه نگاری در ایران آشنا می کند. سال 1382 که «شرق» راه اندازی شد تقریباً اغلب روزنامه های جدی یا توقیف شده بودند و یا به نوعی از صفحه رسانه ای خارج شده بودند و «شرق» در یک فضای خاص و طی یک موقعیت خاص متولد شد و با تیراژ قابل توجهی کار را شروع کردیم که برگشتی روزنامه 50 درصد بود به عبارتی 25 هزار نسخه فروش در اوایل تاسیس روزنامه داشتیم. این تیراژ رفته رفته بیشتر شد و ما به تیراژ 105 هزار نسخه در روز رسیدیم.

کار رسانه ای در ایران حرکت در یک میدان مین بدون نقشه است

رحمانیان ادامه داد: در اواخر بهمن همان سال زمان انتخابات، «شرق» دو هفته توقیف شد. بنابراین مهمترین مانع رسانه ها در ایران توقیف است. بعد از آن سعی کردیم با همان انرژی جلو برویم. در سال 1385 به مدت 6 ماه توقیف شدیم. بنابراین مانع دوم؛ انقطاع تجربه است. به عبارتی در طول این مدت خبرنگار مجبور می شود از رسانه، شغلش و یا حتی کشور خروج کند. در اغلب این توقیف ها روزنامه تبریه می شد. توقیف بعدی روزنامه در سال 1386 به مدت 2 سال و نیم طول کشید. روزنامه شرق برای بار چهارم در cmsd 1391 به مدت سه ماه و 10 روز توقیف شد.

مدیر مسیول روزنامه شرق تاکید می کند: وقتی این تجربیات را کنار هم می گذاریم می بینیم که کار رسانه در ایران زیست در بحران است و به تعبیر جنگی حرکت در یک میدان مین بدون نقشه است.

برخورد سلیقه ای مانع دیگر روزنامه نگاری در ایران است

رحمانیان مانع سوم بر سر راه روزنامه نگاری در کشور را برخورد سلیقه ای دانست و گفت: خط قرمزهای موجود در رسانه ها مشخص نیست و ما در طول سال ها تجربه کم کم متوجه شدیم کجا باید ورود کنیم و کجا نه. با این حال گاهی می بینیم مطلبی نوشته می شود که برای یک بخشی از سیستم ناخوش آیند است.

او گفت: به طور کلی رسانه همزاد بشر است و وقتی بشر به عرصه خلقت پا گذاشته با خود رسانه هم آورده است. اما رسانه به معنای امروزی صنعتی است که از غرب وارد کشور شده و مهمترین عنصر تعیین کننده در رسانه انسان است. این انسان نیاز به امید دارد و اگر آن را از او بگیرند دیگر نمی تواند تعیین کننده باشد. در ابتدای تصمیم برای مجوز رسانه، در افق دیدم به دنبال راه اندازی یک رسانه حداقل منطقه ای بودم ولی وقتی یک رسانه چهار بار با توقیف مواجه می شود از همه لحاظ؛ نیروی انسانی، اقتصاد و… آسیب می بیند و سبب می شود تا دیگر به اهداف مدنظرش نرسد.

رحمانیان با تاکید بر اینکه در همه جا موانع بر سر راه رسانه وجود دارد، گفت: ولی ما در ایران، هم همه موانعی که بر سر راه رسانه های سایر کشورها قرار گرفته داریم و هم موانعی اضافه بر آن ها. در چند سال گذشته با چند بحران مثل؛ تحریم، کرونا و… مواجه شدیم. وقتی کشور تحریم شد مولفه های اصلی رسانه مثل؛ کاغذ، زینک، مرکب و … با افزایش قیمت مواجه شد و آسیب زننده بود. این باعث شد تا ما خودمان را با شرایط وفق دهیم بحران جدیدتری خلق می شود. کرونا هم آسیب جدی به رسانه های مستقل وارد کرد.

مدیر مسیول «شرق» تعداد بالای مجوز رسانه در ایران را یکی دیگر از مشکلات دانست وتوضیح داد: ما در حال حاضر حدود 13 هزار مجوز رسانه در کشور داریم که در هیچ کشوری اینگونه نیست. به عبارتی ساختن شبه رسانه ها با انگیزه های مختلف سبب شده تا رسانه مفهوم خودش را از دست بدهد.

او ادامه داد: مسیله مهم دیگری که در کشور با آن مواجه هستیم خارج شدن مرجعیت رسانه ای از کشور است. به عبارتی رسانه های ما در ایران مرجعیتی ندارند حتی در حوزه های دیگر هم مثل حوزه سیاسی شاهد از دست دادن مرجعیت هستیم.

مدیرمسیول روزنامه شرق تاکید کرد: وقتی این مشکلات را در کنار هم درنظر می گیریم باید به افرادی که در عرصه رسانه کار می کنند به عنوان یک هنرمند نگریست. به عبارتی کاری به شدت سخت و زیان آور می کنند.

سعید ارکان زاده یزدی، روزنامه نگار در ادامه توضیح داد: سعی می کنم به مسیله امنیت شغلی از جنبه نیروی کار نگاه کنم. به صورت ساده، امنیت شغلی احتمال حفظ یک شغل توسط یک فرد تا زمان معین است. در این چند دهه بخصوص در 15 سال اخیر احتمال حفظ شغل نیروی کار رسانه خیلی پایین است.

روزنامه نگار حرفه ای توجه اش بیشتر به خیر عمومی است

او به صحبت های آقای نوروزی اشاره کرد و گفت: ما یک روزنامه نگاری نداریم بلکه انواع روزنامه نگاری داریم. مکمل تقسیم بندی آقای نوروزی من هم به یک تقسیم بندی اشاره کنم. یک روزنامه نگاری داریم در رسانه های متعلق به نهادهای عمومی، دولتی، حکومتی و… . شاید یک روزنامه نگاری داشته باشیم که خصوصی باشند و تا حدی مستقل از نهادهای عمومی باشند ولی تجاری هستند و هدف اصلی آن ها تجارت و پول درآوردن است. نوع سوم روزنامه نگاری حرفه ای است که تقریباً دیدش نسبت به اتفاقات انتقادی و توجه اش بیشتر به خیر عمومی است.

این روزنامه نگار تاکید کرد: سطح امنیت شغلی در این سه دسته خیلی متفاوت است و شاید بتوان اغراق کرد که روزنامه نگاری دسته اول تا حدی روزنامه نگاری حرفه ای هم نیست. به عبارتی به پروپاگاندا، تبلیغات سیاسی، روابط عمومی نهادهای دولتی و… طعنه می زند. هرچند در دوره هایی از این نوع روزنامه نگاری، روزنامه نگاری حرفه ای هم داشتیم. هرکدام از این سه دسته نوعی اخلاق حرفه ای دارند که افراد آن دسته آن اخلاق حرفه ای را رعایت می کنند ولی اگر بخواهند وارد دسته دیگری شوند دچار مشکل می شوند. علاوه بر ماجرای امنیت شغلی در این سه دسته ما شاهد تفاوت در سطح دستمزدها، تفاوت در قراردادهای کاری، تفاوت در فرهنگ سازمانی، تفاوت در اخلاق حرفه ای و… هم هستیم.

ارکان زاده یزدی گفت: ما یک امنیت شغلی داریم یعنی روزنامه نگار کارش را از دست ندهد. یک ثبات شغلی هم داریم به این معنی که روزنامه نگار در جایگاه خودش بماند.

شغل روزنامه نگاری دیگر کفاف یک زندگی عادی را نمی دهد

ارکان زاده گفت: روزنامه نگاران امروزی به خاطر نبود ثبات شغلی، مدام سرویس و بخش های خبری فعالیت خود را عوض می کنند قالب محتوا هم دستخوش این تغییرات خواهد بود یا اگر خبرنگاری که سال ها کارش روزنامه نگاری بوده ناگهان باید فیلمبردار یا عکاس شود و یا پادکست بسازد. تبعات این مساله باعث می شود تخصص و تجربه آن روزنامه نگار در حوزه خبری اش انباشته نشود.

او با انتقاد به وضع درآمدی خبرنگاران ادامه داد: دستمزد روزنامه نگاری کف دستمزدهاست و درآمد بالایی ندارند. شغل روزنامه نگاری دیگر کفاف یک زندگی عادی را نمی دهد. از دیگر چالش های حوزه خبرنگاران ورود فناوری هاست. فناوری به رسانه ها دو نوع کمک کرده است. فناوری ها باعث شد تا رسانه های چاپی در شبکه های اجتماعی بیشتر دیده شوند. اما مهم ترین مساله اش این است که با ورود همین فناوری ها بسیاری از خبرنگاران کار خود را رها کردند و مشغول کار در فضای مجازی و رسانه ای جدید شدند.

ارکان زاده بیان کرد: روزنامه نگاران به سوژه های امنیتی در یک نظام سیاسی تبدیل شدند و روزنامه نگارها سوژه های فرهنگی و اجتماعی نیستند بلکه روزنامه نگارها سوژه های امنیتی هستند و به عنوان خطر به آنها نگاه می شود نه آدم های همراه.

تجربه کم و پایین بودن دستمزدها بر امنیت شغلی تاثیرگذار است

او با اشاره به دیگر مسایل حوزه روزنامه نگاران گفت: اقتصاد ضعیف رسانه ها، از دیگر مسایل مهم این روزهای رسانه هاست و اجازه چرخش پول را در رسانه ها ندادند. رسانه ها هر وقت تیراژشان بالا رفت تن و بدنشان لرزید هر گاه آگهی و فروش بالا رفت ترسیدند. در مجموع دانش و تجربه کم و پایین بودن دستمزد ها مزید بر علت شده تا امنیت شغلی خبرنگاران با چالش مواجه شود.

سطح نازلی از آزادی در رسانه ها وجود دارد

او با اشاره به سطح پایین آزادی در رسانه ها گفت: قبل از انقلاب خط قرمز برای روزنامه نگاران سیال نبود و یک سری خطوط قرمز روشن وجود داشت هر چند ساواک و نهادهای امنیتی وجود داشتند اما طبق صحبت هایم با روزنامه نگاران قدیم، واقعا حد وحدود مشخص بود. الان سطح نازلی از آزادی در رسانه ها وجود دارد و خود روزنامه نگار حرفه ای بعد از ده سال کار کردن با خود می گوید من اینجا چه کاری انجام می دهم؟

ارکان زاده بیان کرد: همه این عوامل باعث شده روزنامه نگاری حرفه ای از یک شغل تمام وقت به یک شغل نیمه وقت تبدیل شود و همین روند باعث می شود تا حرفه روزنامه نگاری بیشتر یک تفنن و به شغل پاره وقت نزدیک شود و این حرفه جدی گرفته نشود. ما همچنان روزنامه نگاری حرفه ای داریم ولی کم کم همان روزنامه نگاران به تغییر شغل فکر می کنند.

در ادامه این میزگرد نوروزی توضیح داد: امنیت شغلی و حرفه ای روزنامه نگاران، برآیند نهایی مجموعه حقوق و آزادی های رسانه هاست. اگر سطح حقوق و آزادی رسانه بالا باشد قطعا امنیت حرفه ای و شغلی بالا می رود، اگر سطح حقوق و آزادی رسانه ها پایین باشد، امنیت شغلی و حرفه ای پایین می آید. همین یک حق و شاخص کافی است برای اندازه گیری سطح حقوق و آزادی رسانه در هر جامعه ای.

امنیت شغلی و حرفه ای بر یکدیگر تاثیر دارند

این حقوقدان ادامه داد: امنیت شغلی و حرفه ای بر یکدیگر تاثیر دارند به خصوص امنیت حرفه ای بر امنیت شغلی اثر گذار است. در آن تقسیم بندی که در ابتدا اشاره کردم، دو دسته از رسانه ها کاملا در امان هستند، نشریاتی که به طور مستقیم به نهادهای خاص متصل اند در این دسته آزادی عمل زیادی دیده می شود و سطح مزد و مزایا نسبت به میانگین مزد و روزنامه نگاران مختلف بسیار بالا تر است و امتیازاتی دارند. روزنامه نگاران این رسانه ها خیلی تحت تعقیب کیفری نیستند و موجودیت خودشان هم در امان است و از این حق به خوبی بهره برداری می کنند. توقیف و بستن و تعطیلی تا الان برایشان پیش نیامده است.

نوروزی با تاکید بر اهمیت کیفیت کار روزنامه نگاران در جذب مخاطب هشدار داد: اما این دسته یک اثر منفی در کیفیت روزنامه نگاری می گذارد. روزنامه نگاری قاعدتا وابسته به تیراژ و آگهی است. مثل هر کالای دیگری برای جذب مشتری باید کار با کیفیت ارایه دهید به ویژه که در جهان امروز که دسترسی مخاطب به منابع اطلاعات گسترده شده و سطح پسند مخاطب هم بالا رفته است.

او ادامه داد: رسانه ها در حالت استاندارد و حرفه ای نیاز به مخاطب برای فروش و آگهی بیشتر دارند و باید بیشتر بفروشد تا درآمد داشته باشد. اما وقتی منبع درآمدی ثابت داریم و از منابع دیگری تامین می شوید به طور طبیعی نیاز چندانی به حرفه ای گری پیدا نمی کنید و انگیزه ای برای افزایش مهارت ندارید

او اخطار داد: این شیوه روزنامه نگاری دولتی این ضربه را در پی خواهد داشت که میانگین کیفیت روزنامه نگاری را پایین می آورد. کیفیت روزنامه نگاری به شیوه های مختلف کسب خبر، شیوه های مختلف عرضه خبر، پیدا کردن سوژه های ناب و ساختن مطالب درخشان از سوژه های ساده، ادبیات مناسب و ویرایش مناسب و در نهایت بسته بندی درست است. این جریان نیاز مخاطب را پاسخ می دهد .

مخاطب امروز سطح تقاضای رسانه اش ارتقا پیدا کرده است

نوروزی با اشاره به جنس مخاطبان امروزی گفت: ما با مخاطبی روبرو هستیم که در کانون جهان رسانه ای شده به انواع و اقسام منابع خبری دسترسی دارد و سطح تقاضای رسانه اش ارتقا پیدا کرده است. زمانی فقط یک روزنامه کیهان و یک صفحه حوادث بود که بسیار پر خواننده بود و در واقع بازار فقط با یک عرضه مواجه بود. اما الان می بینیم چقدر مشابه صفحه حوادث زیاد شده به همین خاطر حوادث نویسی روز به روز سخت تر می شود. سایت های تخصص حوادث، مجلات مختلف ، پلتفرم ها و کیفیت عرضه حوادث در حال افزایش است.

دغدغه یک رسانه خصوصی دیده شدن توسط مخاطبان عام

نوروزی با توضیح درباره افزایش روزنامه نگاران آماتور بیان کرد: در یک رسانه حرفه ای هیچ وقت یک خبرنگاری که تعدادی یادداشت و خبر نوشته است، نمی تواند دبیر صفحه و سرویس شود چون قرار است کار حرفه ای انجام دهد تا مخاطب آن را ببیند و دغدغه یک رسانه خصوصی دیده شدن توسط مخاطبان عام است. اما در رسانه هایی که به دلیل برخورداری از بودجه های خاص و چون کارکردشان نه جلب مخاطب بلکه ابلاغ یک سری پیام هاست در اینجا کار حرفه ای اهمیت ندارد و کسانی مشغول به کار می شوند که تجربه و صلاحیت حرفه ای ندارند و در سمت هایی می نشینند که جایگاه شان نیست.

او ادامه داد: نمونه آن صدا و سیماست و مدیران شبکه ها چه تجربه و صلاحیت حرفه ای دارند؟ در آنجا قرار نیست کار حرفه ای انجام شود و قرار بوده پروپاگاندا باشد. حجم بزرگی از رسانه های کشور را رسانه هایی می گیرند که در آنها کار حرفه ای ضرورت ندارد و در آنها امنیت کامل برقرار است و نیاز سیاست گذاران کشور را آنها برطرف می کنند و این رسانه ها چون قرار است تبلیغ کنند نه آنکه کار رسانه حرفه ای انجام دهند بار منفی این الگوی روزنامه نگاری بر روی دوش روزنامه نگاری مستقل بخش خصوصی می افتد. آنجاست که اگر نیلوفر حامدی و الهه محمدی یک خبر حرفه ای می آورند باید بابتش چندین ماه در زندان باشند این بدان معناست که ما امنیت حرفه ای نداریم.

این حقوقدان هشدار داد: هر یادداشت نویس و یا تیتر نویس ما باید به چندین فاکتور مختلف فکر کند. نشریه یک بنگاه است و هر بنگاه باید دارای سرمایه مادی و معنوی داشته باشد و مثل هر بنگاه دیگری برای توسعه نیازمند ثبات است. ما نشریاتی داشتیم که برد منطقه ای داشت و نشریه الاخا به زبان عربی را داشتیم که موسسه اطلاعات آن را منتشر می کرد. اما الان نشریات ما قلمرو شهری هم دیگر ندارند چون کسی نمی تواند دیگر در حوزه مطبوعات سرمایه گذاری کند. حوزه مطبوعات می تواند بسیار اقتصادی باشد حتی با وجود آنکه اینترنت نظام عرضه ی رسانه ای را متحول کرده، اما می بینیم نشریات معتبر جهان با این شرایط خود را تطبیق دادند و باقی مانند. آساهی شیمون هنوز مقتدرانه روزنامه منتشر می کند در ژاپنی که مغز کامپیوتر و فناوری است.

روزنامه نگاران به لحاظ اقتصادی و امنیتی تحت فشارند

نوروزی با اشاره به انگیزه رسانه های مستقل در کشور گفت: روزنامه نگاران امروزی از ماه آینده خود خبر ندارند و نمی توانند بر روی آن سرمایه گذاری کنند هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ فشار امنیتی. در حال حاضر انگیزه باقی ماندن روزنامه نگارهای جریان اصلی که در بخش خصوصی کار می کنند، واقعا علاقه ی عمیق درونی آنهاست وگرنه از لحاظ اقتصادی درآمد یک روزنامه نگار کفاف خانوار که هیچ، کفاف یک نفر را نمی دهد و نمی توانند زندگی شان را بچرخانند و مدام در معرض انواع خطرها و استرس ها و فشار ها هستند.

نوروزی حقوق اساسی مطبوعات را به 6 دسته تقسیم می کرد و گفت: این حقوق عبارتند از حق آزادی انتشار، حق استمرار انتشار، حق کسب خبر، حق انتشار خبر و حق امنیت حرفه ای و در آخر حق دادرسی خاص که البته با رای دیوان عالی این حق هم منتفی شد. این چهار حق اول دچار اختلال کارکردی گسترده شده است و لذا بر امنیت شغلی در نشریات و روزنامه نگاری مستقل اثر گذاشته و امنیت شغلی از بین رفته و امنیت حرفه ای هم کم شده است.

حقوق روزنامه نگاری را به رسمیت بشناسیم

او ادامه داد: برای ارایه راهکار در جهت تامین امنیت شغلی و حرفه ای روزنامه نگاران، هر چند می دانم مجموعه این راهکارهایم قصه ای بیش نیست چون هیچ کدام از عواملش فراهم نیست. برای آنکه موانع امنیت شغلی و حرفه ای روزنامه نگاری در ایران کاهش پیدا کند باید حق آزادی انتشار، حق استمرار انتشار و حق کسب خبر و حق انتشار خبر، شناسایی و مورد احترام قرار بگیرد. چون تاکید کردم حق امنیت شغلی و حرفه ای برآیند این چهار حق است و به تنهایی محقق نمی شود.

نوروزی بیان کرد: خطاب به حاکمان و صاحبان قدرت می گویم وقتی رسانه مستقل دارای را به این شدت تضعیف می کنید و یا زمینه تضعیف آن را فراهم می گوید و تلاشی برای ارتقای آن نمی کنید، اینگونه چشم جامعه از داخل را به خارج می برید. جهان امروز توسط چشم و گوش ما ساخته نمی شود بلکه جهان ما توسط رسانه ساخته می شود و دنیای پیشین جهان، جهان تجربه مستقیم خودمان بود که با چشم و گوش آن را تجربه می کردیم.

او ادامه داد: وقتی چشم رسانه ی داخلی را می بندیم مخاطب دنبال چشم دیگری می رود، یکی از آنها رسانه های فارسی زبان خارج از کشور است و دومی فضای به شدت مغشوش فضای مجازی است که به جای اطلاع رسانی، بیشتر مشوش کننده است. بنابراین اگر جامعه ایران می خواهد کسی مثل سردار سلیمانی را ببیند از رسانه مستقل داخلی نمی بیند، چون شما چشم رسانه مستقل داخل را بسته اید. طبیعی است قضاوت متفاوت خواهد بود.

نوروزی هشدار داد: این خلاف منافع و امنیت ملی است. حتی اگر تمام جنگ افزارها در پیشرفته ترین حالت را داشته باشید، اما رسانه ای نداشته باشید که پشتوانه شما باشد، نمی توانید کاری کنید.

مهم ترین راهکار برای تامین امنیت شغلی روزنامه نگاران، آزادی رسانه است

در ادامه این میزگرد ارکان زاده هم بر چندین راهکار تاکید کرد و گفت: مهم ترین راهکار برای تامین امنیت شغلی روزنامه نگاران، آزادی رسانه است. آزادی بیان و انواع دیگر آزادی ها. وقتی از آزادی صحبت می کنیم، منظور یک آزادی نسبی است که روزنامه نگاران بتوانند کارشان را انجام دهند در این صورت است که رسانه قدرتمند می شود و اقتصادش پا می گیرد و خودش به فکر کسب درآمد می افتاد و خودمختاری رسانه اتفاق می افتد. باید کمترین دخالت را در امور رسانه داشته باشند از نظارت گرفته تا ایجاد سنت و مقرارت. آزادی به معنای تضمین آزادی رسانه تا کمترین دخالت در فعالیت آنهاست. همه این تغییرات فراتر از نظام رسانه ای باید رخ دهد. اما به قول جناب نوروزی چرا این ماجرا قصه است؟ چون نگاه به رسانه در معنای حرفه ای و استاندارد نیست و قایل به آزادی رسانه نیستند بلکه فلسفه رسانه از نگاه آنان به معنای مهندسی فرهنگی است و می گویند ما باید مردم را تربیت کنیم و بگوییم این مسایل که ما می گوییم درست است و آن را تبلیغ کنیم . در مجموع فعلا از دست ما هم کاری ساخته نیست و باید صبر کرد.

روزنامه نگاری ایران خیلی پیشرفت کرده است

نوروزی در پایان صحبت هایش گفت: به شکل ناخواسته ای بازی رسانه در ایران اتفاق افتاده است پس باید قواعدش هم رعایت کنید. دوم اصل محرم علی خان تمام شد و نسلش منقرض شد. امروزه گوشی های هوشمند اجازه نمی دهد، کنترل آمرانه اتفاق بیافتد. روزنامه نگاری ایران خیلی پیشرفت کرده است به رغم اینکه روزنامه نگاران مهاجر که در خارج از کشور به طرز مغرورانه ای می گویند روزنامه نگاری در ایران پیشرفت نکرده، باید بگویم کیفیت روزنامه نگاری ایران بسیار بالاست و همین الان از رسانه های فارسی زبان چه تلویزیون و چه رادیو بسیار بالاست و این روند با این نوسان ادامه خواهد یافت.

او ادامه داد: روزنامه نگار حرفه ای وقتی در فضای مجازی می نوسید دو چیز را باید رعایت کند طرز نوشتن اش باید طوری باشد که گویا در رسانه رسمی اش می نویسد. هر چند در این فضا عبارت ها خودمانی تر می شود اما باید فکر کند چنین مطلبی قرار است در رسانه ای چاپ شود. فراوان دیده ایم که روزنامه نگاران بسیاری خلاف این قاعده عمل کردند، اما در شان روزنامه نگاری حرفه ای است که رعایت کند.

5757

نوروزی: مهمترین موارد نقض امنیت شغلی و حرفه ای مربوط به رسانه های مستقل است/ رحمانیان: کار رسانه ای در ایران حرکت در یک میدان مین بدون نقشه است