بن بست مذاکرات مصر و اسراییل/ پای قاهره به جنگ باز می شود؟

رسول سلیمی: مذاکرات جاری در قاهره پایتخت مصر، چهارشنبه 25 بهمن، پس از عقب نشینی هییت اسراییلی به درخواست نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل شاهد یک شکست مهم بود. در همین حال کانال 13 اسراییل به نقل از منابع آگاه گزارش داد، دیدگاه رونن بار، رییس «شین بت» با نظرات نتانیاهو یکی نیست. زیرا او به نتانیاهو گفته بود، بسیار حیاتی است بخاطر کاهش موضع حماس هییت اسراییلی در قاهره بماند، اما نتانیاهو با این دستور موافقت نکرد. نشست چهارجانبه روز سه شنبه در قاهره با حضور دیوید بارنیا و رونن بار، به ترتیب رییس موساد و رییس شین بت (سازمان اطلاعات و امنیت داخلی اسراییل)، برگزار شد. بر اساس گزارش ها، تدوین پیش نویس نهایی برای ایجاد یک وقفه شش هفته ای در جنگ غزه با هدف آزادی گروگان ها و تضمین ارسال کمک های انسان دوستانه به فلسطینیان موضوع مرکزی این نشست بود.

ناظران سیاسی غربی معتقدند اگر هییت اسراییلی بر سر میز مذاکره در مصر می ماند، می توانست تعداد اسرای فلسطینی را کاهش دهد. یکی از اًسرایی که حماس خواستار آزادی آن است، «مروان برغوثی» نام دارد که اسراییل در برابر آزادی آن مقاومت می کند. این در حالی بود که نتانیاهو چهارشنبه 25 بهمن از هییت مذاکره کننده خواست از قاهره به اسراییل بازگردد و دستور داد به درخواست میانجی مصری پاسخ ندهند.

در همین حال، تعداد اسرای فلسطینی که به ازای هر اسیر اسراییلی در نوار غزه آزاد خواهند شد، مانع اصلی توافق طرفین بود. قاهره سه شنبه 24 بهمن، میزبان مذاکرات چهارجانبه مصر، آمریکا، قطر و اسراییل بود، اما این نشست چهارجانبه بدون نتیجه به پایان رسید و رییس موساد پایتخت مصر را ترک کرد. این در حالی است که روزنامه «هاآرتص»، یک منبع خارجی مطلع از مذاکرات، تایید کرد بر خلاف تصور به وجود آمده و با وجود شایعات در مورد بازگشت هییت اسراییلی، مذاکرات بین دو طرف ادامه دارد.

این در شرایطی است که محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین، از حماس خواسته تا «به سرعت» توافق برای مبادله اسرا در نوار غزه را به نتیجه برساند. محمود عباس گفته بود: «از جنبش حماس می خواهیم که توافق تبادل اسرا را به سرعت امضا کند و مردم فلسطین را از بلای فاجعه ای دیگر، در امان نگه دارد»

بنا به این گزارش رییس تشکیلات خودگردان فلسطین همچنین از دولت آمریکا و کشورهای عربی خواسته تا با جدیت برای تکمیل معامله اسرا در سریع ترین زمان ممکن تلاش کنند.

اسراییل تخمین می زند که از حدود 250 نفری که در 7 اکتبر در جریان حمله حماس به جنوب اسراییل اسیر شدند، حدود 130 اسیر هنوز در غزه نگهداری می شوند. پیش از این، آتش بس یک هفته ای میان اسراییل و حماس اجازه آزادی 105 اسیر را در ازای آزادی 240 فلسطینی از زندان های اسراییل داده است.

در حالی مذاکرات اسراییل و مصر با بن بست مواجه شده که نتانیاهو تهدید کرده حمله به شهر رفح را در روزهای آینده آغاز خواهد کرد. دو مقام مصری و یک دیپلمات غربی یکشنبه، 11 فوریه (22 بهمن)، به آسوشیتدپرس گفتند که در صورت حمله نظامیان اسراییلی به رفح، مصر ممکن است معاهده صلح را تعلیق کند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل، می گوید رفح آخرین پایگاه باقیمانده حماس پس از بیش از چهار ماه جنگ است، و اعزام نیروهای زمینی برای شکست این گروه ضروری است. اما مصر با هر اقدامی که فلسطینی های ناامید را به عبور از مرز و ورود به خاک مصر وادار کند، مخالف است. رفح همچنین به مثابه نقطه اصلی ورود کمک های بشردوستانه در منطقه محاصره شده عمل می کند و حمله اسراییل می تواند انتقال و تحویل کمک های کلیدی را متوقف کند.

با انتقال فلسطینی ها از دیگر مناطق غزه که زیر بمباران ارتش اسراییل است، جمعیت رفح از 280 هزار نفر به حدود 1.4 میلیون نفر افزایش یافته است. صدها هزار نفر در رفح در اردوگاه ها زندگی می کنند. نتانیاهو به ارتش دستور داده است که قبل از شروع تهاجم زمینی به رفح، طرحی برای تخلیه همه غیرنظامیان فلسطینی آماده کنند، اما معلوم نیست که غیرنظامیان به کجا فرستاده خواهند شد.

پیمان کمپ دیوید از آنجا اهمیت دارد که تعداد نیروها را در دو طرف مرز اسراییل و مصر به شدت محدود کرده و به اسراییل اجازه داده که ارتش خود را روی تهدیدهای دیگر متمرکز کند. اگر مصر این پیمان را باطل اعلام کند، می تواند به این معنا باشد که اسراییل دیگر نمی تواند به مرزهای جنوبی خود در حکم «منطقه آرام» تکیه کند و در معرض تهدید اسلام گرایان مصری حامی آرمان فلسطین خواهد بود.

ازاین رو ناظران سیاسی می گویند ضرورت تقویت نیروها در امتداد مرز با مصر، بدون شک ارتش اسراییل را که هم در جبهه شمالی با حزب الله لبنان درگیر است و هم در کرانه باختری، با چالش مواجه خواهد کرد. لغو این پیمان برای مصر نیز پیامدهای جدی خواهد داشت. مصر از زمان توافق صلح، میلیاردها دلار کمک نظامی از ایالات متحده دریافت کرده است. اگر توافق لغو شود، این بودجه نیز احتمالاً به خطر خواهد افتاد. کارشناسان روابط بین الملل معتقدند اگر اسراییل به رفح حمله کند، مصر به جنگ کشیده خواهد شد و این موضوع مقدمه ای برای تشدید جنگ در خاورمیانه است.

311213

بن بست مذاکرات مصر و اسراییل/ پای قاهره به جنگ باز می شود؟