مشاوره در طلاق توافقی

مشاوره در طلاق توافقی، از آذرماه سال ۱۳۹۷ به عنوان یک الزام قانونی برای تمام زوجین متقاضی جدایی، جایگزین فرآیند داوری شده است. این جلسات، که معمولاً بین ۳ تا ۵ جلسه و در بازه زمانی حدود ۴۵ روز کاری برگزار می شوند، به زوجین کمک می کنند تا با آگاهی کامل و کمترین تنش، درباره آینده خود و فرزندانشان تصمیم گیری کنند.

طلاق توافقی، مسیری برای پایان دادن به زندگی مشترک است که بر پایه تفاهم و رضایت دوطرفه زوجین بنا شده است. برخلاف طلاق های یک طرفه که اغلب با درگیری های حقوقی طولانی و فرسایش عاطفی همراه هستند، طلاق توافقی این امکان را فراهم می آورد که زوجین با حفظ احترام متقابل، در مورد تمام مسائل مربوط به جدایی – از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و نحوه ملاقات – به توافق برسند. این روش، نه تنها سرعت فرآیند جدایی را افزایش می دهد، بلکه با کاهش تنش ها و جلوگیری از آسیب های روانی، به ویژه برای فرزندان، محیطی آرام تر را برای شروع فصلی جدید از زندگی فراهم می آورد. هدف از این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و مرحله به مرحله درباره مشاوره در طلاق توافقی است تا مخاطبان بتوانند با درک عمیق تر این فرآیند، بهترین تصمیمات را برای آینده خود و خانواده شان اتخاذ کنند.

الزام قانونی مشاوره: چرا و از چه زمانی؟

تا پیش از آذرماه سال ۱۳۹۷، فرآیند طلاق توافقی شامل مرحله ای به نام داوری بود که هدف آن، تلاش برای صلح و سازش میان زوجین بود. اما با تصویب بخشنامه های جدید، به ویژه بر اساس ماده ۱۱ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ و اصلاحیه های بعدی، این رویه تغییر کرد و مشاوره قبل از طلاق توافقی به یک الزام قانونی و اجباری تبدیل شد.

بر اساس قوانین فعلی، هیچ دادخواستی برای طلاق توافقی بدون ارائه گواهی از مراکز مشاوره مورد تأیید بهزیستی یا دادگستری پذیرفته نمی شود. این بدان معناست که زوجین، حتی اگر بر سر تمام جزئیات جدایی توافق کامل داشته باشند، ابتدا باید مراحل مشاوره را طی کرده و گواهی عدم انصراف از طلاق را دریافت کنند. این تغییر قانونی، با هدف کاهش آمار طلاق های شتاب زده، تلاش برای حل ریشه ای مشکلات و در صورت عدم امکان سازش، کمک به یک جدایی آگاهانه و با حداقل آسیب، صورت گرفته است. عدم حضور در جلسات مشاوره، به منزله توقف کامل فرآیند طلاق توافقی خواهد بود و دادگاه از رسیدگی به پرونده خودداری خواهد کرد.

گام به گام تا مشاوره: فرآیند مراجعه به سامانه تصمیم

اولین گام در فرآیند مشاوره در طلاق توافقی، ثبت نام در سامانه ای است که قوه قضاییه با همکاری سازمان بهزیستی برای این منظور راه اندازی کرده است. این سامانه با نام «سامانه تصمیم» یا «سامانه مداخله در بحران طلاق» شناخته می شود و زوجین باید به صورت الکترونیکی از طریق آن، برای دریافت خدمات مشاوره نوبت بگیرند. این فرآیند، کاملاً سیستماتیک است و به صورت زیر انجام می شود:

ثبت نام در سامانه تصمیم (سامانه مداخله در بحران طلاق)

ثبت نام در سامانه تصمیم طلاق توافقی، نخستین و اساسی ترین قدم برای آغاز مراحل مشاوره است. این کار به سادگی و به صورت آنلاین انجام می شود:

• به آدرس اینترنتی سامانه تصمیم مراجعه کنید.
• اطلاعات هویتی کامل خود و همسرتان شامل نام، نام خانوادگی، کدملی، تاریخ تولد و شماره تماس را وارد کنید.
• مدارک مورد نیاز برای ثبت نام شامل اطلاعات شناسنامه و کارت ملی زوجین و همچنین اطلاعات سند ازدواج است. دقت کنید که تمام اطلاعات باید دقیقاً مطابق با مدارک رسمی وارد شوند.
• اهمیت سامانه ثنا: برای دریافت ابلاغیه های قضایی و اطلاع رسانی های مربوط به پرونده، داشتن حساب کاربری فعال در سامانه ثنا ضروری است. در صورت نداشتن حساب ثنا، لازم است ابتدا به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و ثبت نام خود را تکمیل کنید.
• پس از تکمیل اطلاعات، سامانه یک کد رهگیری به شما اختصاص می دهد. این کد را برای پیگیری های بعدی نزد خود نگه دارید.

انتخاب مرکز مشاوره

پس از ثبت نام موفق در سامانه تصمیم، نوبت به انتخاب مرکز مشاوره می رسد:

• نحوه ارجاع به مراکز: سامانه تصمیم به صورت خودکار، زوجین را به یکی از مراکز مشاوره مورد تأیید سازمان بهزیستی یا دادگستری که نزدیک ترین مرکز به محل سکونت آن هاست، ارجاع می دهد. این ارجاع ممکن است از طریق پیامک به اطلاع زوجین برسد یا در پروفایل کاربری آن ها در سامانه قابل مشاهده باشد.
• انواع مراکز: این مراکز می توانند از نوع مراکز مشاوره بهزیستی باشند که اغلب وابسته به نهادهای دولتی هستند، یا مراکز مورد تأیید دادگستری که توسط متخصصین روانشناسی و مشاوره خانواده اداره می شوند. مهم این است که این مراکز دارای مجوزهای لازم برای ارائه خدمات مشاوره روانشناسی طلاق توافقی باشند.
• زوجین معمولاً نمی توانند مرکز مشاوره را به صورت دلخواه انتخاب کنند و باید به مرکزی که سامانه معرفی می کند، مراجعه نمایند.

جلسات مشاوره: چه انتظاری داشته باشیم؟

پس از ثبت نام در سامانه تصمیم و ارجاع به مرکز مشاوره، مرحله اصلی مشاوره در طلاق توافقی آغاز می شود. این جلسات، فراتر از یک الزام قانونی، فرصتی برای بررسی عمیق تر ریشه های اختلافات و دستیابی به توافقی پایدار و منصفانه هستند.

تعداد جلسات مشاوره طلاق توافقی

میزان حضور در جلسات مشاوره، بسته به وضعیت زوجین و تشخیص مشاور متفاوت است:

• حداقل و حداکثر تعداد جلسات: طبق قوانین، تعداد جلسات مشاوره طلاق توافقی معمولاً بین ۳ تا ۵ جلسه متغیر است. این جلسات باید در بازه زمانی مشخصی برگزار شوند.
• مدت زمان هر جلسه و کل فرآیند: هر جلسه مشاوره معمولاً ۴۵ تا ۶۰ دقیقه به طول می انجامد. کل فرآیند مشاوره ممکن است تا ۴۵ روز کاری زمان ببرد. در موارد خاص و با تشخیص مشاور، امکان تمدید مدت زمان مشاوره طلاق توافقی نیز وجود دارد.
• اثر شدت اختلاف و تشخیص مشاور: اگر اختلافات زوجین عمیق تر باشد یا مشاور تشخیص دهد که نیاز به کار بیشتری برای رسیدن به تفاهم یا حتی سازش وجود دارد، تعداد جلسات می تواند تا حداکثر تعیین شده افزایش یابد.

محتوای جلسات مشاوره

در جلسات مشاوره، مشاوران خانواده تلاش می کنند تا به زوجین کمک کنند تا با دیدی بازتر به وضعیت خود بنگرند:

• گفتگوهای زوجین با مشاور: این گفتگوها گاهی به صورت مشترک با حضور هر دو زوج و گاهی به صورت انفرادی با هر یک از آن ها انجام می شود تا هر یک بتواند آزادانه دغدغه ها و مسائل خود را مطرح کند.
• تلاش برای شناسایی ریشه های اختلاف و ارائه راه حل: مشاور با بررسی تاریخچه رابطه، الگوهای ارتباطی و مسائل اصلی، سعی در شناسایی علل ریشه ای اختلافات دارد و در صورت امکان، راه حل هایی برای سازش یا حداقل کاهش تنش پیشنهاد می دهد.
• تمرکز بر تصمیم گیری آگاهانه و مسئولیت پذیری زوجین: هدف اصلی، کمک به زوجین برای اتخاذ تصمیمات مسئولانه درباره آینده خود و فرزندانشان است. مشاوره به آن ها یاری می رساند تا جنبه های مختلف تصمیم جدایی را بسنجند.
• جنبه های روانشناختی و عاطفی مشاوره: این جلسات به زوجین در مدیریت احساسات پیچیده ای مانند خشم، غم، اضطراب و سردرگمی کمک می کند. مشاوران راهکارهایی برای مقابله با این چالش های عاطفی ارائه می دهند تا فرآیند جدایی با سلامت روان بیشتری طی شود.

آمادگی برای جلسات مشاوره

برای بهره برداری حداکثری از جلسات مشاوره، رعایت نکات زیر توصیه می شود:

• نکات و توصیه ها:
  1. با صداقت و شفافیت کامل در مورد مسائل و خواسته های خود صحبت کنید.
  2. آمادگی گوش دادن فعال به صحبت های همسر و مشاور را داشته باشید.
  3. از پیش، پرسش هایی که در ذهن دارید، از جمله در مورد اثر مشاوره بر توافق مهریه یا حضانت فرزندان، یادداشت کنید تا چیزی از قلم نیفتد.
  4. تمرکز خود را بر حل مسئله و دستیابی به توافقی منصفانه قرار دهید.
• چگونه بهترین استفاده را از جلسات ببریم:

  پذیرا بودن نسبت به دیدگاه های مشاور و آمادگی برای بررسی نقاط ضعف و قوت رابطه، می تواند به شما کمک کند تا چه در صورت سازش و چه در صورت جدایی، با دیدی روشن تر و برنامه ریزی شده تر عمل کنید. این جلسات فرصتی برای خودشناسی و شناخت بهتر دینامیک رابطه نیز هستند.

هزینه جلسات مشاوره طلاق توافقی و مسئولیت پرداخت

هزینه مشاوره طلاق توافقی یکی از دغدغه هایی است که زوجین در این مسیر با آن روبرو می شوند. لازم است بدانید که این هزینه ها، بخشی از کل فرآیند طلاق توافقی محسوب می شوند و باید به مراکز مشاوره پرداخت گردند.

• تعرفه مصوب سالانه: هزینه جلسات مشاوره طلاق توافقی توسط سازمان بهزیستی و قوه قضاییه به صورت سالانه تعیین و اعلام می شود. این تعرفه معمولاً برای هر جلسه یا برای یک پکیج مشخص از جلسات (مثلاً ۳ تا ۵ جلسه) تعیین می گردد. مقدار دقیق آن هر سال متغیر است، اما می توان یک محدوده تقریبی برای آن در نظر گرفت که باید قبل از شروع جلسات از مرکز مشاوره استعلام شود.
• نحوه پرداخت: مسئولیت پرداخت این هزینه ها به توافق زوجین بستگی دارد. در بیشتر موارد، زوجین به صورت نصف نصف این هزینه ها را پرداخت می کنند. اما ممکن است با توجه به شرایط مالی هر یک از طرفین، توافق دیگری صورت گیرد که تمام هزینه توسط یکی از زوجین پرداخت شود. این موضوع باید در همان مراحل اولیه مشاوره یا پیش از آن، مورد بحث و توافق قرار گیرد.
• تفاوت با سایر هزینه های طلاق: هزینه مشاوره طلاق توافقی مجزا از سایر هزینه های حقوقی و قضایی طلاق است. این شامل هزینه های دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت استفاده از وکیل)، و هزینه های مربوط به ثبت طلاق در دفترخانه نمی شود. این تفکیک هزینه ها به زوجین کمک می کند تا با برنامه ریزی مالی بهتری وارد فرآیند طلاق شوند.

نتایج نهایی مشاوره: گواهی عدم انصراف یا سازش؟

پس از اتمام جلسات مشاوره طلاق توافقی، مشاور پرونده زوجین را بررسی و یکی از دو نتیجه نهایی را اعلام می کند: صدور گواهی عدم انصراف از طلاق یا صدور گواهی سازش. این گواهی ها نقش بسیار مهمی در ادامه مسیر قانونی طلاق یا بازگشت به زندگی مشترک دارند.

صدور گواهی عدم انصراف از طلاق

اگر با وجود تمام تلاش ها و راهنمایی های مشاور، زوجین همچنان بر تصمیم خود برای جدایی اصرار داشته باشند و به توافقی برای ادامه زندگی مشترک نرسند، مرکز مشاوره گواهی عدم انصراف از طلاق را صادر خواهد کرد.

• شرایط صدور: این گواهی زمانی صادر می شود که مشاور پس از طی حداقل تعداد جلسات قانونی (معمولاً حداقل ۳ جلسه) و اطمینان از عدم امکان سازش، به این نتیجه برسد که زوجین قاطعانه خواهان جدایی هستند و راهی برای بازگشت به زندگی مشترک وجود ندارد.
• اعتبار زمانی گواهی: گواهی عدم انصراف از طلاق دارای اعتبار زمانی محدود است که معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه (بر اساس رویه دادگاه ها) می باشد. اهمیت اعتبار گواهی مشاوره بسیار بالاست؛ زیرا زوجین موظف هستند در طی این مدت، دادخواست طلاق توافقی خود را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنند.
• تبعات انقضای گواهی: اگر زوجین در مهلت مقرر اقدام به ثبت دادخواست نکنند و اعتبار گواهی منقضی شود، آن گواهی از درجه اعتبار ساقط شده و برای ادامه فرآیند طلاق، آن ها مجبور خواهند بود کل فرآیند مشاوره را از ابتدا تکرار کنند. این امر مستلزم صرف وقت و هزینه مجدد است.

صدور گواهی سازش

در مقابل، اگر در طول جلسات مشاوره، زوجین به این نتیجه برسند که می توانند اختلافات خود را حل کرده و به زندگی مشترک ادامه دهند، مرکز مشاوره گواهی سازش را صادر می کند.

• شرایط صدور: این گواهی زمانی صادر می شود که زوجین با راهنمایی مشاور، اختلافات خود را برطرف کرده و تصمیم به ادامه زندگی مشترک می گیرند.
• اثر حقوقی این گواهی: با صدور گواهی سازش، پرونده طلاق توافقی مختومه می شود و دیگر نیازی به مراجعه به دادگاه و طی مراحل قضایی نیست. این گواهی تأییدی بر حل و فصل اختلافات و ادامه زندگی زناشویی است.

نقش وکیل در مرحله مشاوره: فراتر از تصور!

بسیاری از افراد تصور می کنند که حضور وکیل تنها برای مراحل قضایی و دادگاه است، اما در فرآیند مشاوره در طلاق توافقی، نقش وکیل می تواند بسیار مهم و تعیین کننده باشد. نقش وکیل در مشاوره طلاق توافقی فراتر از صرفاً حضور در دادگاه است و می تواند به یک جدایی آگاهانه و با کمترین تنش کمک کند.

چگونه وکیل می تواند قبل و حین جلسات مشاوره طلاق به زوجین کمک کند؟

• آماده سازی زوجین برای جلسات و انتظارات واقعی: وکیل متخصص می تواند قبل از شروع جلسات مشاوره، زوجین را با فرآیند، اهداف و انتظارات واقعی از این جلسات آشنا کند. او توضیح می دهد که مشاور چه مسائلی را بررسی خواهد کرد و زوجین چگونه می توانند بهترین استفاده را از زمان ببرند. این آمادگی، از سردرگمی و ناامیدی زوجین در طول جلسات جلوگیری می کند.
• تنظیم پیش نویس توافق نامه حقوقی: حتی پیش از جلسات مشاوره، وکیل می تواند با توجه به خواسته های اولیه زوجین، یک پیش نویس جامع برای توافق نامه طلاق توافقی تنظیم کند. این پیش نویس شامل جزئیات مربوط به مهریه، نفقه (زن و فرزندان)، حضانت فرزندان، ملاقات، جهیزیه و اجرت المثل خواهد بود. این سند می تواند در جلسات مشاوره به عنوان یک مبنا برای گفتگوها مورد استفاده قرار گیرد و به مشاور نیز دیدگاه روشنی از تصمیمات زوجین بدهد.
• حفظ حقوق قانونی موکل در فرآیند گفتگوها: وکیل با دانش حقوقی خود، می تواند اطمینان حاصل کند که توافقات صورت گرفته در جلسات مشاوره، با قوانین جاری مغایرت نداشته و حقوق قانونی موکل (زن یا مرد) تضییع نشود. این امر به خصوص در مواردی که یکی از طرفین از نظر حقوقی آگاهی کمتری دارد یا تحت فشار عاطفی قرار دارد، حیاتی است.
• جلوگیری از تصمیمات احساسی و غیرمنطقی: در شرایط طلاق، احساسات نقش پررنگی دارند. وکیل با رویکردی عقلانی و مبتنی بر قانون، زوجین را از اتخاذ تصمیمات احساسی و عجولانه که ممکن است در آینده پشیمانی به بار آورد، بازمی دارد و آن ها را به سمت توافقات منطقی و پایدار هدایت می کند.

اهمیت حضور وکیل (یا حداقل مشاوره با وکیل) حتی در مرحله مشاوره برای تضمین توافق منصفانه و قانونی غیرقابل انکار است. این حضور می تواند به تسریع فرآیند و کاهش خطاهای احتمالی کمک شایانی کند.

تنظیم توافق نامه طلاق توافقی با پشتوانه مشاوره

یکی از مهم ترین دستاوردهای مشاوره در طلاق توافقی، فراهم آوردن بستری برای تنظیم یک توافق نامه طلاق توافقی جامع و دقیق است. یافته ها و راهنمایی های مشاوران می تواند تأثیر بسزایی در شکل گیری این توافقات داشته باشد، چرا که مشاور به زوجین کمک می کند تا با دید بازتر و واقع بینانه تری به مسائل بنگرند و برای آینده ای آرام تر برنامه ریزی کنند.

چگونه یافته ها و راهنمایی های مشاوره می تواند در تنظیم توافق نامه حقوقی مؤثر باشد:

• مهریه:

  بسیاری از زوجین در مورد مهریه با چالش هایی روبرو هستند. مشاوره می تواند به آن ها کمک کند تا گزینه هایی مانند بذل مهریه (بخشش کامل یا بخشی از آن)، تقسیط مهریه یا توافقات خاص را بر اساس توانایی مالی زوج و نیازهای زوجه، بررسی کنند. مشاور با ایجاد فضایی بی طرفانه، زوجین را به سمت توافقی عادلانه که هر دو طرف بتوانند به آن پایبند باشند، هدایت می کند. این اثر مشاوره بر توافق مهریه به کاهش درگیری های مالی آینده منجر می شود.

• نفقه:

  موضوع نفقه زن در عده و نفقه فرزندان نیز از مواردی است که باید به دقت تعیین شود. مشاور می تواند با توضیح الزامات قانونی و تشویق زوجین به مسئولیت پذیری، در تعیین مبلغ و شرایط پرداخت نفقه کمک کند. این امر شامل نحوه پرداخت، زمان بندی و در نظر گرفتن نیازهای واقعی فرزندان و زوجه است. تأثیر مشاوره بر تعیین مبلغ و شرایط نفقه، تضمین کننده حمایت مالی از کسانی است که پس از طلاق نیاز به آن دارند.

• حضانت فرزندان:

  یکی از حساس ترین و حیاتی ترین بخش های توافق نامه، حضانت فرزندان، نحوه ملاقات و سرپرستی آن هاست. مشاوره با تمرکز بر منافع کودک، زوجین را تشویق می کند تا تصمیماتی اتخاذ کنند که در نهایت به سلامت روحی و جسمی فرزندانشان منجر شود. این شامل توافق بر محل زندگی فرزند، ساعات ملاقات والد دیگر، مشارکت در تصمیم گیری های آموزشی و بهداشتی و سایر مسائل مربوط به تربیت فرزند است.

• جهیزیه و اجرت المثل:

  در مورد جهیزیه (استرداد یا نحوه تعیین تکلیف آن) و اجرت المثل (پاداش کارهایی که زن در طول زندگی مشترک انجام داده است)، مشاوره می تواند به رسیدن به توافق بدون درگیری کمک کند. مشاور با شفاف سازی حقوق قانونی و ایجاد درک متقابل، زوجین را ترغیب می کند تا در این زمینه نیز به توافقی عادلانه و قابل اجرا برسند.

اهمیت شفافیت و جزئیات دقیق در توافق نامه بسیار زیاد است. هر بند از توافق نامه باید به وضوح و بدون ابهام نگارش شود تا از هرگونه اختلاف و شکایت آتی پس از طلاق جلوگیری شود. این سند، ستون فقرات طلاق توافقی است و پشتوانه مشاوره می تواند اعتبار و پایداری آن را تضمین کند.

مشاوره پیش از طلاق نه تنها یک الزام قانونی است، بلکه فرصتی طلایی برای زوجین محسوب می شود تا با نگاهی عمیق تر به ریشه های اختلافات، راهکارهای سازش را بررسی کنند و در صورت عدم امکان، با اتخاذ تصمیماتی آگاهانه و منصفانه، از آسیب های عاطفی و حقوقی یک جدایی پرتنش بکاهند.

مراحل پس از دریافت گواهی عدم انصراف: مسیر حقوقی طلاق

پس از طی موفقیت آمیز جلسات مشاوره در طلاق توافقی و دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق، زوجین وارد مرحله مسیر حقوقی طلاق می شوند. این مرحله شامل ثبت رسمی درخواست جدایی و دریافت حکم نهایی از مراجع قضایی است.

ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

اولین گام پس از اتمام مشاوره، مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. در اینجا:

• ثبت دادخواست طلاق توافقی: زوجین (یا وکلای آن ها) باید با در دست داشتن گواهی عدم انصراف از طلاق، شناسنامه، کارت ملی و سند ازدواج، دادخواست طلاق توافقی را ثبت کنند.
• پیوست توافق نامه: توافق نامه طلاق توافقی که شامل تمام جزئیات مربوط به مهریه، نفقه، حضانت و سایر مسائل است، باید به عنوان پیوست به دادخواست اضافه شود. این توافق نامه، که ترجیحاً با کمک وکیل تنظیم شده، مبنای تصمیم گیری دادگاه خواهد بود.
• اهمیت سامانه ثنا: همانطور که قبلاً ذکر شد، ثبت نام در سامانه ثنا برای دریافت ابلاغیه های بعدی دادگاه الزامی است.

ارجاع به دادگاه خانواده و بررسی قاضی

پس از ثبت دادخواست، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع داده می شود. صلاحیت رسیدگی به پرونده های طلاق و صدور گواهی عدم امکان سازش منحصراً با دادگاه خانواده است:

• بررسی توسط قاضی: قاضی پرونده، گواهی مشاوره و توافق نامه ارائه شده را به دقت بررسی می کند تا از صحت و قانونی بودن آن و همچنین رضایت کامل و آگاهانه طرفین اطمینان حاصل کند.
• سوالات قاضی در دادگاه طلاق توافقی: قاضی ممکن است برای اطمینان از عدم اکراه یا اجبار، سوالاتی از زوجین بپرسد. این سوالات معمولاً برای تأیید مجدد موارد توافق شده و رضایت قلبی طرفین است.
• صدور گواهی عدم امکان سازش (حکم دادگاه): در صورت تأیید توافقات و رضایت زوجین، دادگاه گواهی عدم امکان سازش را صادر می کند. این گواهی در واقع حکم طلاق توافقی است و به زوجین اجازه می دهد تا طلاق خود را به صورت رسمی ثبت کنند.

مراجعه به دفترخانه طلاق و ثبت نهایی (مهلت ۳ ماهه)

آخرین مرحله از مسیر حقوقی طلاق، ثبت رسمی آن در دفترخانه است:

• مهلت ۳ ماهه: زوجین از تاریخ قطعی شدن رأی دادگاه (گواهی عدم امکان سازش) ۳ ماه فرصت دارند تا با مراجعه به یکی از دفاتر رسمی طلاق، جدایی خود را ثبت کنند.
• تبعات عدم مراجعه در مهلت مقرر: عدم مراجعه در این مدت، به معنای باطل شدن حکم طلاق توافقی است و زوجین مجبور خواهند بود تمامی مراحل را از ابتدا (شروع از مشاوره) تکرار کنند.
• حضور در دفترخانه: برای ثبت طلاق، حضور هر دو زوج یا وکلای قانونی آن ها در دفترخانه الزامی است.

توضیح تفاوت طلاق توافقی با وکیل و بدون وکیل در این مراحل از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در ادامه یک جدول مقایسه ای برای درک بهتر این تفاوت ها ارائه شده است:

ویژگی	طلاق توافقی با وکیل	طلاق توافقی بدون وکیل
حضور زوجین	اغلب الزامی نیست (وکیل انجام می دهد)	الزامی است (در تمام جلسات مشاوره و دادگاه)
سرعت فرآیند	بالاتر (امکان طلاق توافقی سریع)	کندتر (بسته به زمان بندی سامانه و دادگاه)
آسایش روانی	بالا (کاهش مواجهه و تنش)	پایین (نیاز به پیگیری مداوم و حضور فیزیکی)
تنظیم توافق نامه	دقیق و حقوقی (توسط وکیل)	ممکن است ناقص و دارای ایراد باشد
هزینه	شامل حق الوکاله	فقط هزینه های دادرسی و مشاوره
خطای احتمالی	بسیار کم	بالا

پرسش های متداول (FAQ) درباره مشاوره در طلاق توافقی

آیا طلاق توافقی بدون مشاوره امکان پذیر است؟

خیر، بر اساس قوانین جدید طلاق توافقی که از آذرماه سال ۱۳۹۷ به اجرا درآمد، شرکت در جلسات مشاوره اجباری است و بدون دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق از مراکز مشاوره مورد تأیید، امکان ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی وجود ندارد.

چند بار می توان از جلسات مشاوره انصراف داد؟

در قانون، محدودیتی برای تعداد دفعات انصراف از جلسات مشاوره طلاق توافقی مشخص نشده است. اما هر بار انصراف و شروع مجدد فرآیند، مستلزم ثبت نام دوباره در سامانه تصمیم و طی مجدد مراحل است که زمان بر و هزینه بر خواهد بود.

اگر یکی از زوجین در جلسات مشاوره حاضر نشود چه می شود؟

حضور هر دو زوج در جلسات مشاوره طلاق توافقی الزامی است. عدم حضور یکی از طرفین باعث توقف فرآیند مشاوره و عدم صدور گواهی عدم انصراف از طلاق می شود. در این صورت، طرف غایب به دلیل عدم همکاری، مانع از پیشرفت پرونده خواهد شد و متقاضی طلاق باید از طریق سایر انواع طلاق (یک طرفه) اقدام کند.

آیا می توان مرکز مشاوره را تغییر داد؟

معمولاً سامانه تصمیم به صورت خودکار زوجین را به یک مرکز مشاوره ارجاع می دهد و امکان انتخاب دلخواه یا تغییر مرکز به سادگی وجود ندارد. در موارد استثنایی و با دلایل موجه (مثلاً عدم همکاری مرکز یا مشکلات خاص)، ممکن است بتوان با مراجعه به سازمان بهزیستی یا دادگستری مربوطه، درخواست تغییر مرکز را مطرح کرد.

آیا مشاوره فقط به معنای تلاش برای سازش است؟

خیر، اگرچه هدف از مشاوره طلاق توافقی در وهله اول تلاش برای سازش و حفظ زندگی مشترک است، اما در صورت عدم امکان سازش، مشاور به زوجین کمک می کند تا به یک جدایی آگاهانه، با حداقل آسیب و با تعیین تکلیف منصفانه تمامی حقوق و مسئولیت ها، برسند.

آیا اذن پدر در طلاق توافقی دختر باکره لازم است؟

خیر، برای طلاق توافقی، اذن پدر برای دختر باکره لازم نیست. رضایت خود دختر و توافق او با همسرش برای طلاق کافی است.

وضعیت طلاق توافقی در دوران بارداری چگونه است؟

طلاق توافقی در دوران بارداری امکان پذیر است، اما مدت عده زن تا پایان دوران بارداری و مدت نفاس ادامه خواهد داشت. در این مدت، زن نمی تواند ازدواج مجدد کند و مسئولیت نفقه فرزند (قبل و بعد از تولد) نیز با پدر است.

اگر بعد از صدور رأی دادگاه پشیمان شویم، چه اتفاقی می افتد؟

پس از صدور گواهی عدم امکان سازش توسط دادگاه، زوجین ۳ ماه فرصت دارند تا طلاق را در دفترخانه ثبت کنند. اگر در این مدت یکی از طرفین پشیمان شود و برای ثبت در دفترخانه حاضر نشود، طلاق ثبت نمی شود و رأی دادگاه باطل خواهد شد. در این صورت، برای طلاق مجدد، باید کل فرآیند از ابتدا طی شود.

آیا طلاق توافقی در محضر ثبت می شود یا دادگاه؟

مرحله صدور حکم طلاق توافقی (گواهی عدم امکان سازش) در دادگاه خانواده انجام می شود، اما ثبت نهایی طلاق و جاری شدن صیغه آن، در دفاتر رسمی طلاق صورت می گیرد. بدون حکم دادگاه، هیچ دفتری مجاز به ثبت طلاق نیست.

طلاق توافقی چقدر طول می کشد؟

مدت زمان طلاق توافقی بسته به عوامل مختلفی متفاوت است. با در نظر گرفتن مدت زمان مشاوره طلاق توافقی (حدود ۴۵ روز کاری) و مراحل دادگاه و ثبت در دفترخانه، این فرآیند معمولاً بین ۱ تا ۳ ماه به طول می انجامد. طلاق توافقی با وکیل می تواند این مدت را به طرز چشمگیری کاهش دهد، گاهی حتی تا کمتر از یک ماه.

آیا بعد از طلاق توافقی می توان نام همسر را از شناسنامه حذف کرد؟

بله، حذف نام همسر از شناسنامه پس از طلاق توافقی در شرایط خاصی امکان پذیر است: اگر طلاق از نوع بائن غیرمدخوله باشد (زن باکره باشد)، با ارائه گواهی پزشکی قانونی، می توان نام همسر را حذف کرد. در غیر این صورت، حذف نام همسر تنها پس از ازدواج مجدد امکان پذیر خواهد بود.

نقش مشاوره در تعیین تکلیف مالی و غیرمالی در طلاق توافقی چیست؟

مشاوره به زوجین کمک می کند تا با دید واقع بینانه و منطقی تری به مسائل مالی (مانند مهریه، نفقه، اجرت المثل) و غیرمالی (مانند حضانت فرزندان و نحوه ملاقات) بپردازند. مشاور با شفاف سازی حقوق و مسئولیت ها، از درگیری های آتی جلوگیری کرده و به زوجین در رسیدن به توافقی عادلانه و پایدار یاری می رساند. این نکات مهم در جلسات مشاوره طلاق از اهمیت بالایی برخوردارند.

آیا می توان به گواهی عدم انصراف یا سازش اعتراض کرد؟

گواهی عدم انصراف از طلاق یا گواهی سازش، تصمیمات مشاوره ای هستند و مانند احکام دادگاه، قابلیت اعتراض و تجدیدنظرخواهی به معنای حقوقی کلمه را ندارند. در صورت نارضایتی، باید با مراجع بالاتر (مانند اداره بهزیستی) تماس گرفت یا به طور کلی فرآیند طلاق را از روش های دیگر (یک طرفه) پیگیری کرد.

نتیجه گیری: انتخاب هوشمندانه برای آینده ای بهتر

فرآیند طلاق، به خودی خود دشوار و پیچیده است، اما طلاق توافقی با محوریت مشاوره در طلاق توافقی، راهکاری هوشمندانه برای گذر از این دوران با حداقل آسیب و تنش است. همانطور که در این مقاله به تفصیل شرح داده شد، مشاوره طلاق توافقی، فراتر از یک الزام قانونی، فرصتی ارزشمند برای زوجین است تا با بازنگری در مسائل، کشف راه حل ها، و دستیابی به توافقاتی پایدار، آینده ای آرام تر برای خود و به ویژه فرزندانشان رقم بزنند.

از ثبت نام در سامانه تصمیم و شرکت در جلسات مشاوره طلاق توافقی گرفته تا دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق و پیگیری مراحل حقوقی در دادگاه و دفترخانه، هر گام نیازمند آگاهی دقیق و تصمیم گیری های مسئولانه است. مزایای مشاوره طلاق توافقی تنها به کاهش تنش ها خلاصه نمی شود، بلکه به شکل گیری توافقات منصفانه در خصوص مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و سایر حقوق نیز کمک شایانی می کند. در این میان، نقش وکیل در مشاوره طلاق توافقی و کل فرآیند طلاق توافقی، حیاتی و غیرقابل انکار است. وکیل متخصص می تواند با ارائه راهنمایی های حقوقی دقیق، تنظیم یک توافق نامه طلاق توافقی جامع و پیگیری امور اداری و قضایی، به زوجین کمک کند تا این مسیر را با اطمینان خاطر و در سریع ترین زمان ممکن طی کنند.

انتخاب مسیر درست و دریافت راهنمایی حقوقی متخصص، سرمایه گذاری برای آرامش خاطر آینده و تضمین حقوق همه ذی نفعان است. اگر در آستانه تصمیم گیری برای طلاق توافقی هستید، اکیداً توصیه می شود با مشاوران حقوقی و وکلای متخصص در این زمینه مشورت نمایید تا با آگاهی کامل و حمایت حقوقی لازم، بهترین تصمیم را برای خود و خانواده تان اتخاذ کنید.