خلاصه کتاب طب الصادق ( نویسنده جابر رضوانی )

کتاب طب الصادق اثر جابر رضوانی، اثری جامع و ارزشمند است که به جمع آوری و تبیین آموزه های پزشکی و بهداشتی برگرفته از سیره و احادیث امام جعفر صادق (ع) می پردازد. این کتاب با رویکردی مستند و تحلیلی، خواننده را با مبانی طب اسلامی آشنا کرده و راهکارهای درمانی و پیشگیرانه را از منظر ائمه اطهار (ع) ارائه می دهد.

در جهانی که همواره در پی راهکارهایی برای دستیابی به سلامت و تندرستی پایدار هستیم، نگاه به آموزه های دینی و سنتی، گنجینه ای از دانش و حکمت را پیش روی ما می گشاید. طب اسلامی، به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ و معارف غنی مسلمانان، بر پایه رهنمودهای پیشوایان معصوم (ع) شکل گرفته است. در میان این آموزه های گرانبها، فرمایشات امام صادق (ع)، به عنوان یکی از بزرگترین مفسران و تبیین کنندگان علوم اسلامی، جایگاهی ویژه دارد. کتاب طب الصادق به قلم جابر رضوانی، تلاشی هوشمندانه برای گردآوری، تنظیم و ارائه این آموزه های حیات بخش در حوزه ی سلامت است. این اثر فراتر از یک مجموعه حدیث، به تحلیل و دسته بندی موضوعی روایات پرداخته و ابعاد مختلف سلامتی را از دیدگاه امام ششم شیعیان مورد بررسی قرار می دهد. هدف از ارائه این خلاصه، آشنایی سریع و عمیق مخاطبان با سرفصل ها، مفاهیم کلیدی و نکات برجسته این اثر است، تا بتوانند بدون نیاز به مطالعه کامل کتاب، با بینش کلی آن آشنا شوند. لازم به ذکر است که این مقاله صرفاً یک خلاصه جامع است و برای درک کامل و عمیق تر آموزه های امام صادق (ع)، مطالعه نسخه اصلی کتاب به شدت توصیه می شود.

نگاهی کلی به کتاب طب الصادق و نویسنده آن

کتاب طب الصادق در میان منابع طب اسلامی معاصر، جایگاه ویژه ای دارد. این اثر، نه تنها مجموعه ای از احادیث و روایات مرتبط با پزشکی و سلامت است، بلکه با نگاهی تحلیلی و دسته بندی شده، سعی در ارائه درکی عمیق تر از مبانی و رویکردهای طب اسلامی دارد.

معرفی کتاب طب الصادق

کتاب طب الصادق محوریت اصلی خود را بر احادیث و روایات پزشکی منقول از امام جعفر صادق (ع) قرار داده است. امام صادق (ع) به دلیل وسعت دانش و تبحر در علوم مختلف، از جمله علوم طبیعی و پزشکی، همواره مورد توجه بوده اند. این کتاب با هدف گردآوری و سازماندهی سخنان گهربار ایشان در زمینه سلامت، بیماری ها، درمان ها و توصیه های بهداشتی نگاشته شده است. اهمیت این کتاب از آنجاست که آموزه های طب اسلامی را از منبعی معتبر و قابل اتکا ارائه می دهد و به علاقه مندان این حوزه، چارچوبی اصیل و ریشه دار از درمان های مبتنی بر وحی و سنت عرضه می کند.

شیوه ی گردآوری و دسته بندی مطالب توسط جابر رضوانی، از نقاط قوت این کتاب به شمار می رود. نویسنده با نظم خاصی، روایات را بر اساس موضوعات مختلف طبقه بندی کرده است تا دسترسی به اطلاعات برای خواننده آسان تر باشد. این دسته بندی شامل مباحثی چون درمان های معنوی، خواص گیاهان و میوه ها، تأثیر سوره های قرآن در شفا و نکاتی درباره اعضای بدن انسان است. این ساختار، به خواننده کمک می کند تا به شکلی نظام مند، با دیدگاه جامع امام صادق (ع) نسبت به سلامتی آشنا شود و ارتباط میان ابعاد جسمی و روحی درمان را درک کند. این رویکرد تحلیلی، طب الصادق را فراتر از یک مجموعه حدیث صرف قرار می دهد و آن را به مرجعی قابل استناد برای پژوهشگران و عموم مردم تبدیل می کند.

نویسنده کتاب: جابر رضوانی

جابر رضوانی، نویسنده کتاب طب الصادق، یکی از محققان و نویسندگان فعال در حوزه علوم دینی و معارف اسلامی است. ایشان با تسلط بر متون روایی و منابع اصیل اسلامی، تلاش کرده اند تا با رویکردی علمی و کاربردی، مفاهیم عمیق دینی را برای مخاطبان امروز تبیین کنند. اگرچه جزئیات زندگی نامه کامل ایشان ممکن است به راحتی در دسترس نباشد، اما آثار منتشر شده از او نشان دهنده تخصص و علاقه او به پژوهش در زمینه های اخلاقی، عرفانی، و به ویژه طب اسلامی است.

انگیزه و رسالت جابر رضوانی از نگارش این اثر ارزشمند، به نظر می رسد، تلاش برای احیای آموزه های اهل بیت (ع) در زمینه سلامت و تندرستی است. در زمانی که مکاتب طبی مختلفی در دنیا مطرح هستند، ایشان سعی کرده اند تا با بازگشت به ریشه های اصیل اسلامی، راهکارهایی را ارائه دهند که هم از نظر علمی قابل تأمل باشند و هم با باورهای دینی و معنوی مخاطبان همخوانی داشته باشند. کتاب طب الصادق گواه این تلاش است که دانش اهل بیت (ع) را به عنوان یک راهنمای کامل برای زندگی سالم، به جامعه معرفی کند. این کتاب نه تنها یک منبع اطلاعاتی است، بلکه دعوتی است به سبک زندگی اسلامی که در آن سلامت جسم و روح به هم آمیخته اند.

خلاصه فصل به فصل کتاب طب الصادق: آموزه های شفابخش امام (ع)

کتاب طب الصادق با ساختاری منظم و هدفمند، خواننده را گام به گام با ابعاد مختلف طب اسلامی از منظر امام صادق (ع) آشنا می کند. هر فصل به یکی از جنبه های کلیدی سلامتی و درمان می پردازد و دیدگاه عمیق و جامع ائمه اطهار (ع) را آشکار می سازد.

فصل اول: درمان با دعا و توکل در سایه آموزه های ائمه (ع)

اولین و شاید بنیادی ترین فصل کتاب طب الصادق به نقش ایمان، توکل و دعا در فرآیند شفابخشی اختصاص دارد. از دیدگاه امام صادق (ع)، سلامت و بیماری صرفاً پدیده هایی جسمانی نیستند، بلکه ابعاد روحی و معنوی عمیقی دارند. دعا، ارتباطی مستقیم با خالق است که نه تنها می تواند در شفا مؤثر باشد، بلکه به آرامش روحی و تقویت اراده فرد برای مقابله با بیماری کمک می کند. در این فصل، بر این نکته تأکید می شود که بیماری ها گاهی اوقات ابزاری برای پالایش روح، افزایش صبر و ارتقاء معنوی انسان هستند.

یکی از مباحث مهم این فصل، تبیین فلسفه بلاها و بیماری ها از منظر دینی است. در این بخش، به مواردی چون بلاها و عقیده نادانان و پاسخ به آن، چرایی ابتلا و ثواب بیماری پرداخته می شود. امام صادق (ع) به روشنی تبیین می کنند که بیماری همیشه نشانه ای از عذاب یا غضب الهی نیست، بلکه گاهی وسیله ای برای امتحان، رشد معنوی و پاک شدن گناهان است. در این راستا، صبر بر بیماری و توکل بر خداوند، به عنوان راهکارهایی برای بهره برداری معنوی از این چالش ها معرفی می شوند.

کتاب نمونه هایی از ادعیه و اذکار شفابخش ذکر شده در این فصل را ارائه می دهد. این ادعیه نه تنها برای طلب شفا از بیماری های جسمی مورد استفاده قرار می گیرند، بلکه برای تسکین دردهای روحی و افزایش آرامش درونی نیز توصیه می شوند. از جمله راهکارهای درمانی معنوی که در این بخش به آن ها اشاره شده، ادعیه خاص برای دردهای رایج مانند سر درد و درد گوش است که نشان دهنده اهتمام ائمه (ع) به ارائه راه حل های جامع برای سلامتی است.

از منظر طب اسلامی، سلامت تنها به جسم محدود نمی شود؛ روح و جسم در هم تنیده اند و درمان واقعی بدون توجه به ابعاد معنوی امکان پذیر نیست. دعا و توکل، ستون فقرات شفابخشی هستند.

فصل دوم: گنجینه ی گیاهان و میوه ها درمانی

فصل دوم کتاب طب الصادق به دنیای پر از حکمت گیاهان و میوه ها از دیدگاه امام صادق (ع) اختصاص دارد. امام (ع) با بینشی عمیق، به خواص درمانی و غذایی عناصر طبیعی اشاره کرده اند. این فصل، اهمیت طبیعت را در تأمین سلامت انسان برجسته می سازد و دیدگاه اسلام را درباره استفاده از مواهب الهی برای درمان و پیشگیری از بیماری ها تبیین می کند.

در این بخش، مجموعه ای از گیاهان و میوه های کلیدی و خواص درمانی آن ها بر اساس روایات ارائه می شود. این توصیه ها شامل نکاتی درباره مزاج گیاهان و نحوه صحیح مصرف آن ها برای دستیابی به بهترین نتایج درمانی است. برای مثال، به خواص شفابخش عسل، خرما، انجیر، و برخی سبزیجات و گیاهان دارویی اشاره می شود که هر یک نقش مهمی در حفظ تعادل بدن و مقابله با بیماری ها دارند. این توصیه ها نه تنها بر مبنای تجربیات عامیانه نیستند، بلکه ریشه ای در علم و حکمت الهی دارند که از طریق معصومین به ما رسیده است.

اهمیت پرهیزهای غذایی و تغذیه سالم در پیشگیری و درمان نیز بخش مهمی از این فصل را تشکیل می دهد. امام صادق (ع) تأکید فراوانی بر اعتدال در خوردن و آشامیدن داشته اند و از اسراف و مصرف بی رویه غذاها برحذر می داشتند. این آموزه ها شامل پرهیز از برخی غذاها در شرایط خاص، اهمیت پاکیزگی غذا و رعایت اصول بهداشتی در تغذیه است. این رویکرد، پایه و اساس طب پیشگیرانه اسلامی را تشکیل می دهد، جایی که تغذیه صحیح، اولین خط دفاعی بدن در برابر بیماری هاست.

فصل سوم: خواص شفابخش سوره ها و آیات قرآن

قدرت درمانی قرآن کریم، محور اصلی فصل سوم طب الصادق است. این فصل به بررسی و تبیین قدرت شفابخش آیات و سوره های خاص قرآن کریم می پردازد. از دیدگاه امام صادق (ع)، قرآن نه تنها کتاب هدایت و راهنمایی معنوی است، بلکه شامل اسرار و رموز درمانی برای بیماری های جسمی و روحی نیز می باشد. این بخش، به نقش معجزه آسای کلام الهی در ایجاد شفا و آرامش تأکید دارد.

نمونه هایی از کاربرد آیات و سوره های قرآن برای درمان بیماری های مختلف جسمی و روحی در این فصل ذکر شده است. این آموزه ها شامل تلاوت آیات خاص برای تب، درد، اضطراب و سایر مشکلات سلامتی است. همچنین، به اهمیت استماع قرآن، تدبر در آیات و عمل به آموزه های آن در مسیر دستیابی به سلامت کامل اشاره می شود. این رویکرد نشان می دهد که طب اسلامی، درمانی جامع را پیشنهاد می دهد که شامل ابعاد فیزیکی و متافیزیکی است و بر این باور است که روح و جسم انسان، در تعامل مداوم با یکدیگر هستند.

تأکید بر اهمیت تلاوت قرآن و پناه بردن به آن در مسیر سلامت، پیام اصلی این فصل است. این اعمال نه تنها به تسکین آلام روحی کمک می کنند، بلکه می توانند تأثیرات مثبتی بر سلامت جسمانی نیز داشته باشند. این بخش از کتاب، خواننده را به این درک می رساند که قدرت شفابخشی، در ذات کلام الهی نهفته است و با اخلاص و ایمان می توان از این موهبت الهی بهره مند شد.

فصل چهارم: اسرار بدن و نکته های طبی دیگر

فصل چهارم کتاب طب الصادق به بررسی عمیق تر اسرار بدن انسان و نکات طبی متفرقه از دیدگاه امام صادق (ع) می پردازد. این بخش، نگاهی دقیق به شگفتی های خلقت در اعضای بدن انسان دارد و نشان می دهد که چگونه هر عضو، با حکمتی الهی طراحی شده و وظیفه ای خاص در حفظ سلامت کلی بدن ایفا می کند.

یکی از برجسته ترین بخش های این فصل، تحلیل و بررسی مناظره تاریخی امام صادق (ع) با طبیب هندی است. این مناظره، نمونه ای بارز از عمق دانش امام (ع) در علوم مختلف، از جمله پزشکی است. در این مناظره، امام (ع) با استدلال های محکم و منطقی، حکمت الهی نهفته در آفرینش بدن انسان و شیوه های درمان را تبیین می کنند. این گفت وگو، نه تنها توانایی امام (ع) در مباحث علمی را به نمایش می گذارد، بلکه به مخاطب نشان می دهد که چگونه آموزه های دینی می توانند با دانش طبیعی در هم آمیخته و به درک جامع تری از سلامت منجر شوند. این مناظره، نمونه ای عالی از تلفیق حکمت الهی و دانش طبیعی در درمان است.

این فصل همچنین توصیه های عملی و نکات بهداشتی و درمانی مربوط به سلامت اعضای بدن مانند استخوان ها را شامل می شود. این توصیه ها از رژیم های غذایی مناسب برای تقویت استخوان ها گرفته تا روش های پیشگیری از آسیب های استخوانی را در بر می گیرد. سایر مباحث متفرقه پزشکی اسلامی نیز در این بخش مطرح می شوند که به جامعیت دیدگاه امام (ع) در زمینه سلامت اشاره دارند و راهکارهایی عملی برای حفظ تندرستی در زندگی روزمره ارائه می دهند.

در این فصل می توان به نکات دیگری اشاره کرد که امام صادق (ع) در مورد بهداشت فردی و عمومی مطرح کرده اند. از جمله این موارد، اهمیت نظافت، رعایت اصول بهداشتی در محیط زندگی، و توصیه هایی برای حفظ سلامت دندان ها و چشم هاست. این جزئیات، نشان دهنده دقت نظر ائمه (ع) به تمامی ابعاد زندگی انسان، از جمله کوچکترین مسائل بهداشتی است که در مجموع، به ارتقاء کیفیت زندگی و افزایش تندرستی کمک می کنند.

آموزه های کلیدی و نکات برجسته از کتاب طب الصادق

کتاب طب الصادق فراتر از یک مجموعه دستورالعمل های درمانی، حاوی آموزه های فلسفی و بینش های عمیقی درباره سلامت و بیماری است که دیدگاه طب اسلامی را به شکلی جامع ارائه می دهد.

جامعیت طب اسلامی (شامل جنبه های جسمی، روحی و معنوی)

یکی از مهم ترین نکات برجسته در طب الصادق، تأکید بر جامعیت طب اسلامی است. این مکتب درمانی، سلامت را تنها به جنبه های جسمانی محدود نمی کند، بلکه به طور همزمان به ابعاد روحی، روانی و معنوی انسان نیز توجه دارد. بیماری از دیدگاه امام صادق (ع) می تواند ریشه هایی در گناه، کمبود ایمان یا عدم تعادل روحی داشته باشد، به همان میزان که می تواند ناشی از عوامل فیزیکی باشد. بنابراین، درمان نیز باید شامل هر سه بعد باشد: استفاده از داروهای طبیعی برای جسم، دعا و نیایش برای روح، و اصلاح رفتار و اخلاق برای تقویت بعد معنوی.

اهمیت پیشگیری بر درمان و نقش سبک زندگی سالم

این کتاب به وضوح نشان می دهد که آموزه های امام صادق (ع) بر پیشگیری مقدم بر درمان تأکید دارند. بسیاری از توصیه ها در زمینه تغذیه، بهداشت و سبک زندگی، با هدف جلوگیری از وقوع بیماری ها ارائه شده اند. از دیدگاه طب اسلامی، رعایت اصول صحیح تغذیه، پاکیزگی، اعتدال در امور و پرهیز از عوامل مضر، راهکارهای اصلی برای حفظ سلامت و جلوگیری از نیاز به درمان های پیچیده تر هستند. این رویکرد، یک سبک زندگی سالم و منطبق بر آموزه های دینی را به مخاطب معرفی می کند که در آن، فرد خود مسئول اصلی حفظ سلامت خویش است.

تلفیق حکمت الهی و دانش طبیعی در درمان

کتاب طب الصادق به وضوح نشان می دهد که طب اسلامی، تقابلی میان حکمت الهی (که از طریق وحی و ائمه به ما رسیده) و دانش طبیعی (تجربیات و مشاهدات) نمی بیند، بلکه این دو را مکمل یکدیگر می داند. توصیه های پزشکی امام صادق (ع) اغلب ریشه هایی علمی دارند که با گذشت زمان توسط علوم نوین کشف شده اند، در عین حال که جنبه های معنوی و ارتباط با خالق را نیز در بر می گیرند. این تلفیق، به درمانی جامع و مؤثر منجر می شود که هم به علل مادی بیماری توجه دارد و هم به ابعاد روحی و معنوی آن.

نگاه متفاوت به بیماری به عنوان فرصتی برای رشد معنوی

یکی از نکات فلسفی عمیق این کتاب، نگاه متفاوت به بیماری است. امام صادق (ع) در برخی روایات، بیماری را نه صرفاً یک بلا یا رنج، بلکه فرصتی برای رشد معنوی، پالایش روح و آزمودن صبر انسان می دانند. این دیدگاه، به افراد کمک می کند تا با دید مثبت تری به بیماری خود بنگرند و از آن به عنوان یک تجربه برای نزدیکی بیشتر به خداوند و تقویت اراده خود استفاده کنند. این بخش از کتاب، به خواننده آرامش می دهد و به او می آموزد که چگونه از دل مشکلات، فرصت هایی برای پیشرفت روحی خلق کند.

تأکید بر نقش توکل، ایمان و معنویت در فرآیند شفا

در سراسر کتاب، نقش محوری توکل بر خداوند، ایمان قوی و معنویت در فرآیند شفا برجسته می شود. اگرچه درمان های جسمانی و استفاده از داروهای طبیعی از اهمیت برخوردارند، اما بدون پشتوانه ایمان و توکل، اثرگذاری آن ها کامل نخواهد بود. این کتاب به خواننده می آموزد که دعا، ذکر و ارتباط با معصومین (ع)، نه تنها می توانند دردهای روحی را تسکین دهند، بلکه قادرند فرآیند شفای جسمی را نیز تسهیل کنند. این تأکید، به معنای بازگشت به ریشه های اصیل معرفت دینی است که در آن، سلامت حقیقی از هماهنگی جسم، روح و رابطه انسان با آفریننده نشأت می گیرد.

چرا خواندن خلاصه کتاب طب الصادق برای شما مفید است؟

در دنیای پرشتاب امروز، دسترسی سریع و کارآمد به اطلاعات، مهارتی ارزشمند محسوب می شود. خلاصه کتاب طب الصادق به شما امکان می دهد تا در زمانی کوتاه، به محتوای یک اثر ارزشمند و غنی در حوزه طب اسلامی دسترسی پیدا کنید و از مزایای آن بهره مند شوید.

دسترسی سریع و کارآمد به محتوای یک کتاب ارزشمند

این خلاصه، به شما این فرصت را می دهد که بدون صرف زمان طولانی برای مطالعه کامل کتاب، به هسته اصلی آموزه ها و نکات کلیدی طب الصادق پی ببرید. ساختار منظم و دسته بندی شده این خلاصه، مرور مفاهیم را آسان می سازد و به شما کمک می کند تا به سرعت، اطلاعات مورد نیاز خود را در زمینه طب اسلامی از دیدگاه امام صادق (ع) بیابید. این ویژگی برای دانشجویان، پژوهشگران و حتی عموم مردم که زمان محدودی دارند، بسیار کاربردی است.

درک عمیق تر مبانی طب اسلامی بدون صرف زمان زیاد

با مطالعه این خلاصه، شما می توانید به درک عمیق تری از مبانی طب اسلامی و دیدگاه های امام صادق (ع) در مورد سلامتی دست یابید. این مقاله، صرفاً فهرست وار به مطالب اشاره نمی کند، بلکه با تبیین و تحلیل هر بخش، به شما کمک می کند تا فلسفه و حکمت نهفته در آموزه های ائمه (ع) را درک کنید. این رویکرد تحلیلی، موجب می شود تا اطلاعات نه تنها حفظ شوند، بلکه به صورت معنا دار در ذهن شما جای گیرند.

ابزاری برای تصمیم گیری جهت مطالعه نسخه کامل کتاب

خواندن خلاصه طب الصادق می تواند به عنوان یک پیش نمایش عمل کند. اگر پس از مطالعه این خلاصه، احساس کردید که به مطالب بیشتری نیاز دارید یا می خواهید جزئیات عمیق تری را بررسی کنید، این مقاله انگیزه ای برای شما خواهد بود تا به سراغ نسخه کامل کتاب بروید. این خلاصه به شما کمک می کند تا پیش از خرید و صرف زمان برای مطالعه یک کتاب ۲۰۰ صفحه ای، از محتوای آن آگاهی یابید و تصمیم آگاهانه تری برای مطالعه عمیق تر بگیرید.

امکان استفاده از آموزه های کاربردی در زندگی روزمره

آموزه های امام صادق (ع) در زمینه طب و سلامت، صرفاً نظری نیستند؛ بسیاری از آن ها شامل توصیه های عملی و کاربردی برای زندگی روزمره هستند. این خلاصه، به شما کمک می کند تا این نکات کلیدی را شناسایی کرده و آن ها را در سبک زندگی خود پیاده سازی کنید. از تغذیه سالم و استفاده از خواص گیاهان دارویی گرفته تا نقش دعا و توکل در سلامت روح و جسم، تمامی این موارد می توانند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش تندرستی شما کمک کنند.

خلاصه طب الصادق نه تنها یک راهنمای اطلاعاتی است، بلکه پنجره ای رو به سبک زندگی سالم تر و معنوی تر از دیدگاه یکی از بزرگترین پیشوایان دینی ما می گشاید.

نتیجه گیری

کتاب طب الصادق به قلم جابر رضوانی، اثری سترگ و الهام بخش در عرصه طب اسلامی است که گنجینه ای از آموزه های شفابخش امام جعفر صادق (ع) را گردآوری و تبیین می کند. این اثر نه تنها به معرفی راهکارهای درمانی جسمی می پردازد، بلکه ابعاد روحی، معنوی و فلسفی بیماری و سلامت را نیز با عمق و بصیرت بی نظیری بررسی می کند. از تأکید بر نقش بی بدیل دعا و توکل در شفابخشی گرفته تا بررسی خواص درمانی گیاهان و میوه ها، و از قدرت شفابخش آیات قرآن گرفته تا تحلیل شگفتی های بدن انسان و مناظره های حکیمانه امام (ع)، تمامی فصول این کتاب به مثابه چراغی فروزان، مسیر دستیابی به تندرستی جامع را روشن می سازند.

ارزش اصلی این کتاب در جامعیت نگاه آن به سلامت است. طب الصادق به ما می آموزد که سلامت حقیقی، از هماهنگی جسم و روح، و تعادل میان نیازهای مادی و معنوی انسان حاصل می شود. این اثر، تنها یک نسخه پزشکی نیست، بلکه یک راهنمای زندگی است که سبک زندگی معتدل، پیشگیری محور و ایمان مدار را ترویج می دهد. احادیث اهل بیت (ع)، به ویژه امام صادق (ع)، با عمق و وسعت خود، غنای بی نظیری به دانش پزشکی و سلامتی بخشیده اند که می تواند در هر زمان و مکانی، راهگشای انسان ها باشد.

مطالعه خلاصه کتاب طب الصادق (نویسنده جابر رضوانی) برای هر کسی که به دنبال درک عمیق تر از مبانی طب اسلامی و بهره برداری از آموزه های آن در زندگی روزمره خود است، اکیداً توصیه می شود. این کتاب دعوتی است به تفکر و تدبر بیشتر در آموزه های طب اسلامی، تا با به کارگیری این حکمت های الهی، به زندگی سالم تر، پربارتر و سرشار از آرامش دست یابیم. امید است که با افزایش آگاهی از این منابع ارزشمند، گامی مؤثر در جهت ارتقاء سلامت فردی و اجتماعی برداشته شود.