مسیولیت کیفری ورزشکاران رزمی به لحاظ استفاده از ضربات خطرناک یا نامتعارف

cmsd گزارش می دهد

ورزشکاران رزمی به لحاظ استفاده از ضربات خطرناک یا نامتعارف دارای مسیولیت کیفری هستند.

به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری علم و فناوری cmsd-داود حسنلو کارشناس ارشد حقوق جزا وجرم شناسی- در حال حاضر ورزش یکی ازموارد ضروری زندگی برای مردم و به ویژه برای جوانان و از ابزارهای تربیتی و پرورشی با اهمیت است.این موضوع به نحوی است که عدم توجه به ورزش و تربیت بدنی می تواند زیان های عظیمی را برای هر جامعه ای به بار آورد.

بدیهی است با پیشرفت و تکامل جوامع، ورزش ها نیز پیشرفته تر و توسعه یافته تر می شوند و قوانین هر کشوری هم در سراسر دنیا بر ورزش و تربیت بدنی به عنوان یک امر مهم و ضروری صحه می گذارند. الزمه ورزش حرفهای، درگیری در عملیات ورزشی پیچیده و گاه مخاطره آمیز توام با حوادث و تبعات نامطلوب است.به واقع فعالیت های ورزشی همواره با آسیب ها و حوادثی همراه است که برای ورزشکاران مسیولیتی به دنبال دارد. معنای مسیولیت در این جا آسیب مستقیم ناشی از عملیات ورزشی است.در این بین، مسیولیت کیفری ناشی از حوادث ورزشی از جمله مباحث مهمی است که در خالل آموزه های حقوق ورزشی مورد بررسی قرار می گیرد.

طبق ماده158قانون مجازات اسلامی، حوادث ناشی از فعالیت های ورزشی مشروط به آنکه سبب حادثه نقض مقررات مربوط به آن ورزش نباشد و این مقررات هم با موازین شرعی مخالفت نداشته باشد از موانع مسیولیت کیفری مرتکب آن محسوب می گردد.ویژگی اصلی ماده158 قانون مجازات اسلامی که موجب برایت مرتکب آن است، به عنصر ورزشی بودن اقدامات مرتکب مربوط می شود. منظور از ورزش، ورزش در معنای عرف است و منظور از عملیات ورزشی، اقداماتی است که در چارچوب یک ورزش انجام می گیرد.

پس برای مثال، کتک کاری ورزشکاران مشمول این ماده نمی شود؛ فرقی نمی کند که حادثه در حین تمرین باشد یا در حین مسابقه، شدت و ضعف حادثه در عملیات ورزشی نیز تاثیری در جرم بودن یا نبودن آن ندارد، از آنجایی که مقنن بیان داشته «حوادث ناشی از عملیات ورزشی»پس هم می تواند یک شکستگی کوچک را در بر بگیرد و هم می تواند منتهی به مرگ شود.

بنابراین، عدم مسیولیت کیفری ناشی از حوادث ورزشی دارای شرایطی از قبیل ارتکاب به عملیات ورزشی، عدم مغایرت مقررات ورزشی با موازین شرعی، عدم نقض مقررات ورزشی، خطای ورزشی و ویژگی های صرفا ورزشی عمل مرتکب است. چرا که یکی از با اهمیت ترین مباحث پیرامون حوادث ناشی از عملیات ورزشی و محقق شدن مسیولیت کیفری، رفتاری است که در حین عملیات ورزشی به وسیله افراد ورزشکار به وقوع می پیوندد. این که کدام یک از رفتارها مسیولیت را بر فاعل آن بار می نماید یا اصال مسیولیتی را شامل حال وی نمی گرداند، دارای اهمیت فراوانی است. این که در چه حالت رفتار دارای وصف کیفری گردیده و درشمول حقوق کیفری جای می گیرد و با جمع چه شرایطی فاعل آن می تواند مسیولیت کیفری داشته باشد و یا در چه صورتی می توان مبری از مسیولیت کیفری دانست نیازمند بررسی رفتار مجرمانه است.

در این راستا شایان ذکر است اگر به موجب ورزش رزمی که نظامی اصولی و سنتی از روش های مبارزه است که امروزه به دلایل مختلف از جمله دفاع از خود، رقابت، تندرستی و پرورش فکری و فیزیکی و روحی تمرین می شود؛ یکی از طرفین دچار مصدومیت و یا مرگ شوند باید این نکته را در نظر داشت که مرگ و یا مصدومیت یک فرد در ورزش باید دارای رابطه سببی و معلول عمل خطای شخص دیگر باشد، یعنی بایستی به عنوان مثال ضربه آسیب رساننده خارج از ضوابط و مقررات حاکم بر ورزش موردنظر بوده و مهم تر این که بررسی شود که این ضربه به صورت عمد و به قصد اضرار نواخته شده باشد. لذا بایستی اول دلیل آسیب دیدگی و یا مرگ را مشخص نمود که به چه دلیلی بوده و اگر به صورت قصور و کوتاهی بوده آیا وظیفه ای به صورت قانونی بر عهده زننده ضربه بوده یا خیر؟ به عنوان مثال نباید بعد از stop داور وسط ضربه ای رد و بدل گردد که عمل هر کدام از مبارزین پس از آن باعث ایجاد مسیولیت می گردد.

از طرفی ممکن است ورزشکار رزمی به صورت خطرناک به گوش ورزشکار طرف مقابل ضربه وارد نماید یا با لگد یا دست به مناطق حساس بدنیفرد مقابل ضربه وارد نماید و موجب مصدومیت و یا مجروحیت و یا فوت وی گردد که ورزشکار مرتکب از نظر جزایی مسیول قلمداد خواهد شد. البته علاوه بر قابل پیش بینی بودن عمل مجرمانه در قانون (عنصرقانونی) و هم چنین تادیه اولیه هییت کارشناسان آن ورزش همراه با تایید پزشکی قانونی در نامتعارف بودن عمل صورت گرفته و ارتکاب آن توسط فرد، قرار داشتن وی در حالتی که بتوان از نظر روانی عمل مجرمانه( سوءنیت) و مسیولیت کیفری را به او منتسب دانست، ضروری است.

به واقع تنها یک عمل مادی که قانون آن را جرم شناخته است در جهت احراز مجرمیت بزهکار کافی نیست بلکه باید قصد و نیت هم از جانب وی وجود داشته باشد. به عنوان مثال ورزشکاری که به خطاهای ورزشی آگاهی دارد به صورت عمدی اقدام به ضربه ای نموده و طرف مقابل دچار آسیب های جدی شود، در این حالت ورزشکار مذکور جرم عمدی را انجام داده است و شایسته مجازات است چراکه ورزشکار در صورتی مسیولیت کیفری حوادث ناشی از فعالیت های  ورزشی را نخواهد داشت که در انجام این صدمات، عامد و قاصد نبوده باشد زیرا قصد مجرمانه مهم ترین عامل در تلقی یک عمل به عنوان رفتار عمدی است و در نتیجه دارای مجازات خواهد بود؛ یا در ورزش رزمی مانند بوکس که از دستکش استفاده می شود ورزشکار اقدام به قرار دادن جسم سختی درداخل آن دستکش نماید و به دلیل ضربه وارد شده، ورزشکار طرف مقابل دچار آسیب های جدی گردد، در این شرایط نیز مسیولیت کیفری قابل احراز است و ورزشکار به مجازات و پرداخت دیه محکوم می شود.

مسیولیت کیفری ورزشکاران رزمی به لحاظ استفاده از ضربات خطرناک یا نامتعارف