مجلسی: با فقیر شدن اقتصاد احترام ایران در دنیا از بین می رود/ بیگدلی: شرق توانایی احیای اقتصاد ما را ندارد/ محبعلی: سیاست های کلی کشور باید تغییر کند

مهسا مژدهی: سیاست خارجی در سالی که گذشت، بر دو موضوع ارتباط با کشورهای عربی و مساله جنگ غزه تمرکز داشت. در مقابل در سال 1402، ایران فرصت کمتری داشت تا به مساله تحریم ها یا احیای احتمالی برجام بپردازد. اتفاقی که باعث شد دامنه تحریم ها گسترده تر شده و در مقابل احیای برجام به یک گزینه کاملا بعید و دور از دسترس تبدیل شود. البته تهران و دیپلمات هایش بارها در مورد اینکه آماده گفتگو در زمینه توافق هسته ای هستند، مصاحبه کرده اند با این حال این سخنان آنها از سوی طرف غربی که تمرکز خود را بر موضوع فعالیت های هسته ای ایران متمرکز کرده بود، اثر چندانی نداشت. سال 1403 در پیش است و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، نیاز به تجدیدنظر در نحوه برخورد با جهان به شدت برای دولت سیزدهم احساس می شود.

در cmsd با برخی از کارشناسان مسایل دیپلماتیک و بین الملل در مورد اینکه وزارت خارجه ایران در سال 1402 کدام فرصت ها را از دست داد و در سال آینده باید کدام اولویت ها را در نظر داشته باشد، به گفتگو پرداختیم:

مجلسی: ما در شرایط انزوا بودیم و با کشوری ارتباط نداشتیم

فریدون مجلس دیپلمات پیشین در گفتگو با cmsd گفت: ما فرصتی را در زمینه سیاست خارجی از دست ندادیم. برای اینکه سیاست خارجی روشنی نداشتیم که بخواهیم فرصتی به دست بیاوریم یا فرصتی را از دست بدهیم. ما در شرایط انزوا رابطه با کشورها نداشتیم. با گروه هایی رابطه داشتیم و یکی دو کشور در افریقا و سوریه و… بودند که ما با آنها ارتباطاتی داشته ایم. با بقیه ما ارتباط خاصی نداشتیم. آنها یا ما را تحمل می کنند یا با ما دشمنی می کنند. ما حتی هنوز نمی دانیم که با ارمنستان در مقابل جمهوری آذربایجان نزدیک هستیم یا دوریم. به هرحال جامعه جهانی نه فقط به خاطر سیاست های جمهوری اسلامی ایران بلکه به خاطر رعایت قدرت های بزرگ سیاسی یعنی غرب و ژاپن و… ملاحظه کرده و مایل نیستند با نزدیک شدن به ایران برای خود دردسر بی افرینند.

مجلسی در مورد سیاست خارجی در سال 1403 گفت: امیدوارم که سال 1403، فرصت هایی فراهم شود که جمهوری اسلامی از انزوا خارج شده و به عرصه بین الملل برگردد. اگر ایران به عرصه بین المللی بخواهد برگردد باید برخی از سیاست های خود را در کشورهای همسایه و غرب را اصلاح کند و حداقل در روابط حالت بی طرفانه بگیرد. در ضمن کشوری که از نظر اقتصادی فقیر بشود احترام خود را از دست می دهد. جمهوری اسلامی باید پروتکل های عدم تراکنش های بانکی با پول های کثیف یعنی اف ای تی اف را بپذیرد. حتی در کشورهایی که امید همکاری با آنها می رود مثل چین و روسیه هم می بینیم که مبادلات بانکی عملا متوقف هستند. به این صورت نمی توان در روابط بین المللی به جایی برسد. باید اف ای تی اف و تعهدات خود را در سازمان بین المللی انرژی اتمی بپذیریم و شرایطی پیش بیاید که ایران بتواند روابط اقتصادی و سیاسی خود را با دنیا ترمیم کند.

بیگدلی: شرق توانایی احیای اقتصاد ما را ندارد

علیرضا بیگدلی کارشناس مسایل بین المللی گفت: بایدن قبل از اینکه به ریاست جمهوری برسد در یک مصاحبه اعلام کرد که من تلاش می کنم به مشکل خود بر سر برجام با ایران خاتمه بدهیم. این دهن کجی به ترامپ و یک پیام خوشنود کننده بود. اما ما در منطقه یک گرفتاری هایی داشتیم که این اتفاق نیفتاد و هیچ نوع مذاکره ای به طور رسمی که به نتیجه برسد در سه سال گذشته اتفاق نیفتاد. این موقعیت بسیار مناسبی بود با توجه به اینکه رویکرد بایدن نسبت به ایران رویکردی سازنده بود و معافیت هایی به ایران در صادرات نفت به چین و عراق داد، باعث شد فضا بازتر شود. مساله بعدی که خیلی اهمیت داشت این بود که ایران اتحادیه اروپا را هم از دست داد که نباید این اتفاق می افتاد. سه کشور اروپایی بارها مارا تهدید کرده اند و در سازمان انرژی اتمی هم گروسی را تحت فشار قرار داده اند. باز البته بین ایران و اروپا هم امریکا پادرمیانی کرد که تروییکای اروپایی از صدور قطعنامه علیه ایران دست برداشتند. موقعیت منطقه ای حساس بوده و آنها نخواسته اند با صدور قطعنامه پرونده ایران به شورای امنیت برود و منطقه آشفته تر شود. اینها موقعیت هایی بود که ما از دست داده ایم.

بیگدلی در مورد اولویت های ایران در سال 1403 در سیاست خارجی گفت: ما باید نقطه مشترک خود را با غرب به یک ثبات برسانیم. در آن زمان می شود نشست و شرط و شروط مشخص کرد. تنفری که در سیاست خارجی ما نسبت به غرب وجود دارد ما را به دامن شرق انداخته که توانایی احیای اقتصاد در حال احتضار ما را ندارد و نمی خواهد این کار را انجام دهد. آخرین کشوری که از پارس جنوبی خارج شد چینی ها بودند و چین میل ندارد به خاطر کشوری که اسراییل و کشورهای منطقه علیه آن هستند سرمایه گذاری کند. روسیه هم چون درگیر جنگ و تحریم است امکانش را ندارد. ما باید انجامید که در سیاست خارجی به وجود آمده که اثر موثری بر اقتصاد می گذارد برطرف شود.

محبعلی: فرصت احیای برجام را از دست دادیم

قاسم محبعلی در گفتگو با cmsd در مورد اینکه دستگاه وزارت خارجه در سال 1402 کدام فرصت ها را از دست داد، توضیح داد: مهم ترین فرصتی که در سال 1402 از دست رفت این بود که برجام به طور کامل از بین رفت و تحریم ها ادامه پیدا کرد و وضعیت اقتصادی کشور بدتر از گذشته شود. فرصتی بود که می شد انجام شود اما الان با توجه به اینکه امکان بازگشت ترامپ وجود دارد باید بیشتر نگران روابط ایران و امریکا بود.

او در مورد سیاست خارجی و اولویت هایش در سال 1403 گفت: به عقیده من وزارت خارجه در ایران تصمیم گیرنده اصلی نیستند و سیاست های کلی کشور باید تغییر کند و سیاست ها بر پایه امنیت ملی و منافع ملی و کمک به توسعه اقتصادی صورت بگیرد. از این جنبه مهم ترین مساله این است که ما باید مساله رفت تحریم و بازگشت به برجام و ادامه روابط خود با غرب اقدام کنیم تا یک سیاست همه جانبه داشته باشیم و با همه طرف های بین المللی متناسب با منافع ملی و امنیت ملی روابط خوبی داشته باشیم. فرقی نمی کند چه با روس ها و چینی ها چه با کشورهای اطراف خودمان و چه با غربی ها.

311312

مجلسی: با فقیر شدن اقتصاد احترام ایران در دنیا از بین می رود/ بیگدلی: شرق توانایی احیای اقتصاد ما را ندارد/ محبعلی: سیاست های کلی کشور باید تغییر کند